فرهاد احتشام‌زاد، رییس انجمن واردکنندگان خودرو پاسخ می‌دهد که چرا خودروهای وارداتی 2.5 برابر قیمت واقعی در بازار جهانی است؟
با اعلام خبر آغاز مرحله اجرای برجام، چشم‌ها به ساعت‌ها دوخته شد. آنانی که می‌رفتند و می‌آمدند، دیگر به دنبال سبقت گرفتن از یکدیگر بودند تا سریع‌تر از رقبای خود به بازار ایران دست پیدا کنند. در این میان، خودروسازان خارجی از گوی رقابت عقب نماندند؛ تا جایی که فرهاد احتشام‌زاد، رییس انجمن واردکنندگان خودرو می‌گوید: «این رقابت بین خودروسازان ژاپنی، کره‌‌ای، آلمانی و چینی قوی‌تر شده است.» وی البته متذکر می‌شود که «براساس آمار واردات، کره بیشترین سهم را در واردات داشته و بعد از آن ژاپن قرار دارد.» احتشام‌زاد در خصوص احتمال کاهش سهم خودروهای چینی در این بازار رقابتی نیز تاکید می‌کند: «با توجه به بازدیدهایی که از نمایشگاه چین داشتم، برندهای چینی منتظر نمانده‌اند که خودروسازان دنیا بخواهند سهم بازار آنها را بگیرند.» در ادامه بخش‌هایی از گفت‌وگوی خبرآنلاین با وی را می‌خوانید:
* یک سوالی که در حال حاضر مطرح است، اینکه چرا ما باید خودروهای وارداتی را دو سه برابر قیمت واقعی آن در بازار جهانی بخریم؟
ببینید، ایجاد تعرفه برای واردات در جهت حمایت از صنایع داخلی بوده است. در واقع یک فضای آزمایشگاهی را برای صنایع داخلی ایجاد کنیم که قبل از اینکه وارد عرصه بین‌المللی شوند و رقابت بین‌المللی داشته باشند، این آمادگی را داشته باشند که در آن عرصه خود را تقویت کنند. این راهکار در نظر گرفته شد و قرار بود سالانه تعرفه واردات خودرو کاهش پیدا کند. اگر به خاطر داشته باشید، تعرفه واردات خودرو 90 درصد بود و قرار بود سالانه 5 درصد کاهش یابد، اما بعد از تفاوت عمده‌ای که روی قیمت دلار اتفاق افتاد، شاهد بودیم که این درصدها طی سال‌ها ثابت مانده است. این درصد به طور مستقیم روی هزینه قیمت تمام شده تاثیر دارد.
علاوه بر آن، ما پارامترهای غیرتعرفه‌ای نیز داریم؛ مانند خودروهای فرسوده. الزام اسقاط خودروی فرسوده، هزینه‌ای است که واردکننده باید پرداخت کند. مشتری‌ای که خودروی وارداتی خریداری می‌کند، باید حتما هزینه جلوگیری از آلودگی هوا را بدهد؛ کمااین‌که در رابطه با خودروهای داخلی یک‌چنین الزامی را نداریم و می‌بینیم خودروسازان داخلی در عمل به واسطه حمایت‌هایی که لازم است از آنها شود، آنها الزامی به اسقاط خودرو ندارند. به طور طبیعی این‌ها هزینه‌هایی است که روی دوش واردکننده است و این هزینه‌ها به طور مستقیم به مشتری‌ای منعکس می‌شود که متقاضی خرید کالای خارجی است.
همان‌طور که در گزارش تحقیق و تفحص مجلس از صنعت خودرو منتشر شد، شاهد بودیم که این راهکار، راهکار مناسبی برای تقویت صنعت خودروی داخلی نبوده است. این گزارش کارشناسی نشان داده که این فرآیند درست نبوده است. احتساب تعرفه برای خودروهای وارداتی به منظور حمایت از خودروهای داخلی در ارتقای کیفیت آنها اثربخش نبوده است. به طور طبیعی قانون‌ها و روال‌هایی که برای این موضوع تدوین شده، باعث می‌شود که قیمت خودروهای وارداتی بین 2 تا 2.5 برابر قیمت عرضه آن در سطح جهانی باشد.
در واقع اگر سود شرکت را بین 3 تا 7 درصد در نظر بگیریم، در وهله اول که خودرو وارد کشور می‌شود، حداقل 45 درصد باید تعرفه پرداخت کند. به طور طبیعی این نزدیک به 8 برابر سود شرکت مادر است.
* مقدار سود واقعی یک واردکننده در زمان فروش خودرو باید چقدر باشد؟
براساس آیین نامه محاسبه قیمت تمام‌شده‌ای که در سال 1393 ابلاغ شده، سود واقعی براساس اجزای قیمتی، یعنی اجزای پایه‌ای قیمتی، مازاد بر آن درصدی مشخص شده که این درصد پیش‌تر 15 درصد بوده و الان 7 درصد در نظر گرفته شده است. این 7 درصد شامل هزینه‌های سربار، مالی و عملیاتی و... است.
به طور قطع شما اگر به هر تاجری بگویید که 7 درصد بیشتر نمی‌توانید روی قیمت تمام‌شده کالای خود در نظر بگیرید و تمام هزینه‌های عملیاتی، سربار و مالی را از آن محل پوشش دهید، به طور طبیعی تمایل زیادی برای حضور در این بازار نخواهد داشت. این مقدار سود تحت کنترل است و سازمان حمایت روی آن نظارت می‌کند؛ کمااین‌که معتقدیم به واسطه اینکه بازار رقابتی است و خودروهای وارداتی از هیچگونه ارز دولتی استفاده نمی‌کنند و واردات آنها براساس عرضه و تقاضا است، نیازی به قیمت‌گذاری دولتی ندارند.
مشتری است که انتخاب می‌کند کدام برند را با چه قیمتی انتخاب کند و در بازار رقابتی نباید نگران قیمت‌گذاری بود.