بازار خودرو ایران در حالی آماده میزبانی از محصولات جدید خارجی میشود که بهنظر میرسد چهره این «بازار» تا دو سال دیگر با تغییرات زیادی روبهرو خواهد شد.پس از توافق هستهای بود که خودروسازان داخلی وارد مذاکره با شرکتهای خارجی شدند و از پس این مذاکرات، چند قرارداد و تفاهمنامه میان آنها به امضا رسید. بر این اساس، تا به امروز قرارداد میان ایران خودرو و پژو و تفاهمنامه بین سایپا و سیتروئن امضا شده و گفته میشود رنو نیز به زودی فعالیت جدید خود را در خودروسازی کشور آغاز خواهد کرد. بر این اساس قرار است که خودروهای جدید خارجی طی دو سال آینده و به تدریج، راهی خطوط تولید و بازار خودرو ایران شوند تا رنگ و روی این «بازار» در سال 2018 (1397) تغیراتی اساسی را به خود ببیند.
هرچند مشتریان ایرانی انتظار داشتند پس از توافق هستهای و برجام، خودروهایی ارزان قیمت روانه بازار کشور شوند، با این حال عمده محصولاتی که از طرف خارجیها برای مشتریان ایرانی در نظر گرفته شدهاند، قیمتی بالای 50میلیون تومان دارند. البته ظاهرا خودروسازان خارجی یکی، دو محصول نسبتا ارزان نیز برای بازار زیر 50 میلیونیها در نظر گرفتهاند که هنوز مشخص نیست ازسوی کدام یک از شرکتهای خودروساز خارجی تولید و عرضه خواهند شد.اگر نگاهی کلی به خودروهای آینده بازار ایران بیندازیم، متوجه میشویم که بیشتر آنها در بازه قیمتی 50 تا 100 میلیون تومان عرضه میشوند و در بازار زیر 50 میلیونیها و بالای 100 میلیون، تراکم محصولات جدید کمتر است.
برگ برنده بازار زیر 50 میلیونیها
با وجود آنکه قراردادها و تفاهمنامههای خارجی خودروسازان در پسابرجام، هنوز نتوانسته مشتریان بخش اصلی بازار خودرو کشور را راضی کند، ممکن است با عرضه یکی، دو محصول نسبتا ارزان، تحولی نسبی در این «بخش» ایجاد شود. آن طور که در خبرها آمده است، رنو محصولی ارزان به نام «کوئید» را برای بازار خودرو کشور در نظر گرفته که احتمالا اوایل سال 2018 میلادی روانه ایران خواهد شد. هرچند هنوز مشخص نیست این خودرو دقیقا با چه قیمتی به دست مشتریان ایرانی خواهد رسید، با این حال گمانهزنیها حول و حوش 25 تا 30 میلیون تومان میچرخد. شرایط کیفی و ظاهر کوئید سبب شده دو خودروساز بزرگ کشور بر سر آن با رنو وارد مذاکره شوند، چه آنکه به اعتقاد کارشناسان، این محصول میتواند برگ برنده بازار خودروهای زیر 50 میلیون تومان لقب بگیرد. اگر کوئید با قیمت پیش بینی شده به ایران بیاید و در کنار آن، محصولات ارزان نیسان و فیات نیز (که ظاهرا مذاکرات آنها کم و بیش در جریان است) راهی کشور شوند، بخش اصلی بازار خودرو کشور با تحولی نسبی در سال 97 روبهرو شده و حتی احتمال حذف محصولات قدیمی آن نیز وجود دارد. تغییر چهره بازار زیر 50 میلیونیها میتواند اثری بزرگ و ملموس بر خرید و فروش خودرو بگذارد، چه آنکه حدود 80 درصد از مشتریان، قدرت خریدی متناسب با این بخش از بازار را دارند.
جنگ فرانسویها با چینیها
اما ازآنجاکه بیشتر خودروهای پسابرجام قیمتی بالاتر از 50 میلیون تومان دارند، بازه قیمتی 50 تا 100 میلیون تومان بیشترین تغییرات را طی سال 2018 به خود خواهد دید. رنو، پژو، سیتروئن و احتمالا فولکس و فیات، خودروسازان خارجی هستند که برای این بازه قیمتی، محصولات مختلفی را در نظر گرفتهاند. در این بین، پژو با چهار مدل 301،208،308 و 2008، به ایران باز میگردد تا حضوری نسبتا گسترده را در بازه قیمتی 50 تا 100 میلیون تومان تجربه کند. بر این اساس، قرار است مدل 301 در بازه قیمتی 50تا 60، مدل 208 در محدوده قیمتی 60 تا 65 و مدل 2008 نیز در بازه 75 تا 90 میلیون تومان عرضه شوند و مدل 308 نیز احتمالا بازار 65 تا 75 میلیون تومان را پوشش خواهد داد. این در شرایطی است که رنو و سیتروئن نیز محصولاتی جدید را برای این محدوده قیمتی (50 تا 100 میلیون تومان) در نظر گرفتهاند که از جمله آنها میتوان به سیتروئن C4 در مدلهای مختلف و همچنین رنو کلیو4 اشاره کرد. در این بین مدل کلیو4 با قیمتی بین 73 تا 84 میلیون تومان عرضه خواهد شد. رنو البته خودروهای دیگری مانند سیمبول را نیز برای بازه قیمتی 50 تا 100 میلیون تومان در نظر گرفته و با این حساب احتمالا میان این خودروساز فرانسوی و دو هموطنش یعنی سیتروئن و پژو، رقابتی نسبی شکل خواهد گرفت. اگر به این جمع، فیات و فولکس واگن و کیا را نیز اضافه کنیم، رقابتی بسیار نزدیک در بازه قیمتی 50 تا 100 میلیون تومان خودرو کشور ایجاد میشود که البته بهنظر میرسد برای چنین رقابتی، باید بیش از دو سال صبر کرد. با این حال آنچه قطعی بهنظر میآید، تغییر چهره اساسی بازار خودرو ایران در بازه قیمتی 50 تا 100 میلیون تومان است، بازهای که نباید چینیها را در آن فراموش کرد. به اعتقاد برخی کارشناسان، حضور خودروسازان جدید در ایران به خصوص رنو و پژو و سیتروئن، احتمالا شرایط را به ضرر چینیها و به نفع فرانسویها تغییر خواهد داد، اما در ادامه چشم بادامیها دوباره خود را بازیابی و تبدیل به رقبایی سرسخت برای آنها خواهند شد.
بازار لوکسها
اما بازار بالای 100 میلیون تومان خودرو کشور نیز مشتریان خاص خود را دارد، بازاری که بیشتر با محصولات وارداتی تغذیه میشود. این بازه قیمتی نیز اما با توجه به لغو تحریمها، با تغییراتی هرچند اندک روبهرو میشود؛ بهنحویکه در کنار واردکنندگان، شرکتهای خودروساز داخلی محصولات لوکس خود را در آن عرضه خواهند کرد. در این بین میتوان به پژو 508 و سیتروئن C6 اشاره کرد، خودروهایی که تا سال 2018 به ایران میآیند.