در سال‌های گذشته، افزایش تمایل بازار به خرید خودروهای شاسی‌بلند و کراس‌اوور باعث شده تا خودروسازان هرکدام به‌نوبه خود تلاش کنند تا از این بازار گسترده سهم بیشتری داشته باشند.
تقریبا اکثر خودروسازان جهان در ساخت این کلاس خودرو وارد شده‌اند و این مسئله باعث شده تا حتی در بازار منزوی کشور ما هم تنوع نسبتا زیادی از نمونه‌های آسیایی و اروپایی این سگمنت محبوب وجود داشته باشد. خودروهای چینی که کمتر از یک دهه پیش با شروع تحریم‌های اقتصادی در بازار ما جای پای خود را باز کردند، پیش‌تر صرفا به خاطر تعرفه فروش‌های مناسب محبوب بودند اما با توجه به تحول بزرگی که در نمونه‌های تازه‌وارد به بازار دیده می‌شود، می‌تواند دیدگاه‌ها را نسبت به بازار چین عوض کند. از طرف دیگر خودروهای اروپایی که چندسال گذشته در بازار ایران حضور کمرنگی داشتند، درحال‌حاضر با توجه به گشایش‌های اقتصادی حاصل شده، قرار است با قدرت بیشتری در بازار حضور پیدا کنند. در این مطلب سعی شده تا به بررسی چند نمونه از خودروهای کراس‌اوور و شاسی‌بلند در بازه قیمتی 100 تا 150 میلیون تومان که درحال حاضر محبوب‌ترین بازه قیمتی برای مخاطب عام است، بپردازیم و با اشاره به نکات مثبت و منفی هر خودرو در این بازه، تحلیل بازار درستی را جهت خرید خودرو ارائه کنیم.
برای این منظور ابتدا بازار را به دوقسمت آسیایی و اروپایی تقسیم میکنیم و سپس به تحلیل هر خودرو در این طبقه‌بندی می‌پردازیم.
آسیایی‌ها
وقتی صحبت از خودروهای آسیایی به‌میان می‌آید، شاید در آمریکا یا اروپا ذهن مردم به سمت خودروهای ژاپنی منعطف شود ولی در بازار ایران زمانی که سخن از خودروسازی آسیایی می‌شود، ذهن‌ها بیشتر به سمت چین و خودروهای چینی می‌رود. در این بازه قیمتی، سوزوکی گرندویتارا و ساخته‌های سانگ‌یانگ از معدود خودروهای غیرچینی قابل خریداری هستند. خودروسازی چین در سال‌های گذشته رشد کاملا محسوسی داشته است، این مسئله را می‌توان از ورود خودروهای برقی چینی به بازار سختگیر آمریکا فهمید. در بازار آمریکا که مردم در هر بازه قیمتی تنوع زیادتری برای خرید خودرو دارند، رقابت به شدت دشوارتر از بازار محدود خاورمیانه است و بنابراین می‌توان از این طریق به این تحلیل رسید که خودروسازهای چینی کیفیت محصولاتشان را به حدی افزایش داده‌اند تا بتواند در آن بازار هم رقابت کند.
سوزوکی گرندویتارا
این خودرو محبوب ژاپنی که بیش از 10 سال است در ایران توسط ایرانخودرو تولید می‌شود، همچنان هم جزو یکی از محبوب‌ترین خودروهای دو‌دیفرانسیل بازار در رنج قیمتی زیر 150 میلیون تومان است و در نمونه فیس‌لیفت آن هم که به‌تازگی ارائه شده، آپشن‌های قابل توجهی وجود دارد که می‌تواند نظر مخاطب را بیش از پیش به خود جلب کند. چند سال پیش این خودرو با دو پیشرانه 2 و 2.4 لیتری به بازار عرضه می‌شد ولی درحال‌حاضر تنها نمونه 2.4 لیتری با تنوع انتخاب گیربکس دستی و اتوماتیک در بازار حضور دارد.
سانگ‌یانگ تیوولی
تیوولی به‌عنوان یکی از معدود خودروهای آسیایی و غیرچینی بازار است که توسط شرکت سانگ‌یانگ کره ساخته می‌شود. این خودرو که از یک پیشرانه 1.6 لیتری تنفس‌طبیعی در کنار یک گیربکس اتوماتیک 6 سرعته بهره می‌برد، عملکردی فراتر از انتظارات یک خودرو با این حجم ظاهر می‌شود.
سانگ‌یانگ کوراندو
کوراندو هم دیگر محصول برند کره‌ای سانگ‌یانگ در ایران است که به‌عنوان یک کراس‌اوور سایز متوسط و در یک کلاس بالاتر از تیوولی به بازار عرضه می‌شود. این خودرو از یک پیشرانه 2 لیتری تنفس طبیعی بهره می‌برد و با اتصال به یک گیربکس 6 سرعته اتوماتیک، عملکرد نسبتا خوبی در رانندگی‌های شهری و جاده‌ای از خود به نمایش می‌گذارد.
چری تیگو7
برند چری حدود 10 سال است که از طریق مدیران‌خودرو و با نام MVM در بازار حضور دارد ولی 2 سال است که با نام برند خودش به صورت مستقل در ایران عرضه می‌شود. تیگو7 به‌عنوان سومین محصول این شرکت بعد از تیگو5 و آریزو5 است که با لوگوی چری پا به بازار ایران می‌گذارد. تغییرات صورت‌گرفته در زبان طراحی این خودرو به نسبت خودروهای قبلی این برند، نشان می‌دهد که چین به‌شدت در حال پیشرفت است. این خودرو که از یک پیشرانه 1.5 لیتری مجهز به توربوشارژر بهره می‌برد و به گیربکس 6 سرعته اتوماتیک دوکلاچه مجهز شده است، می‌تواند شتابی معادل 10 ثانیه را به ثبت برساند.
جک S5
محصولات JAC به‌عنوان یکی از برندهای نام‌آشنای چین که در زمینه تولید کامیونت‌ها و خودروهای باری هم در بازار ایران حضور دارد، درحال‌حاضر توسط کرمان موتور تولید می‌شود. S5 به‌عنوان یک کراس‌اوور کامپکت که از پیشرانه 2 لیتری مجهز به توربوشارژر بهره می‌برد، در اتصال با یک گیربکس 6 سرعته اتوماتیک دوکلاچه عملکرد خوبی از نظر شتاب و قدرت و گشتاور از خود به نمایش می‌گذارد، همچنین وجود امکانات رفاهی ایده‌آل هم کمک کرده تا این خودر در بازار ایران به محبوبیت خوبی دست پیدا کند.
هایما اس7
این خودرو به‌عنوان یکی از محصولات نسبتا تازه‌وارد که توسط ایرانخودرو با دو نوع پیشرانه 2 لیتری تنفس‌طبیعی و 1.8 لیتری مجهز به توربوشارژر به بازار عرضه می‌شود، با تنوع گیربکس 5 سرعته دستی و 6 سرعته اتوماتیک قابل خرید است. اتاق این خودرو یکی از بزرگ‌ترین اتاق‌ها در رنج قیمتی خود است.
BYD S6
BYD یک برند بسیار نام‌آشنای چینی در زمینه تولید خودروهای برقی در جهان است اما S6 بر‌خلاف آوازه شرکتش، یک خودرو بنزینی است که توسط کارمانیا با پیشرانه 2.4 لیتری تنفس طبیعی و با گیربکس 6 سرعته اتوماتیک دوکلاچه به بازار عرضه می‌شود. از آن جهت که پلت‌فرم قالب کلی این خودرو شبیه پلت‌فرم نسل قبل لکسس RX است، بنابراین اتاق این خودرو را می‌توان در حد یک خودرو شاسی‌بلند بزرگ ژاپنی دانست.
چری تیگو5
تیگو5 به‌عنوان نخستین محصول مدیران‌خودرو با برند چری شناخته می‌شود که از یک پیشرانه 2 لیتری تنفس‌طبیعی بهره می‌برد و انتقال قدرت آن از طریق گیربکس CVT انجام می‌شود. تیگو5 یک خودرو مجهز از نظر امکانات رفاهی است ولی از نظر زیبایی و طراحی نسبت به تیگو7، در رتبه پایین‌تری قرار می‌گیرد. عملکرد گیربکس CVT این خودرو را به یک کراس‌اوور محبوب شهری تبدیل کرده ولی از نظر شتاب‌گیری اولیه و ثانویه در وضعیت خوبی قرار ندارد.
اروپایی‌ها
خودروهای اروپایی در چند سال گذشته و بیشتر به دلیل مشکلات اقتصادی ناشی از تحریم‌ها حضور کمرنگی داشته‌اند، اما درحال‌حاضر با توجه به گشایش‌های اقتصادی حاصل‌شده قرار است بیش از پیش شاهد حضور خودروهای اروپایی در بازار ایران باشیم. بازار خودروهای اروپایی در ایران بیشتر در انحصار فرانسه است و به خصوص در این بازه قیمتی تقریبا اکثر خودروها فرانسوی هستند. خودروهای آلمانی هم البته محبوبیت فراوانی در ایران دارند ولی در محدوده بازه قیمتی مورد بررسی ما در این مطلب نمی‌گنجند. در مورد خودروهای اروپایی شاید گفتن این حرف خالی از لطف نباشد که عموما اروپایی‌ها حاضر نیستند هزینه زیادی را صرف آپشن‌های خودرو کنند. با توجه به این دیدگاه می‌توان حدس زد که خودروهای اروپایی از نظر امکانات رفاهی در موقعیت به‌مراتب پایین‌تری از خودروهای آسیایی قرار می‌گیرند ولی در عوض استانداردهای آنها برای مسائل ایمنی به‌شدت سختگیرانه‌تر از آسیایی‌هاست.
رنو کپچر
کپچر را می‌توان یکی از محبوب‌ترین کراس‌اوورهای اروپا دانست زیرا در سال‌های گذشته این خودرو در بازار اروپا توانسته به بیشترین آمار فروش در سگمنت خود دست پیدا کند. این مسئله نشان می‌دهد که کپچر با بهره‌گیری از پیشرانه 1.2 لیتری مجهز به توربوشارژر و در اتصال با گیربکس اتوماتیک عملکرد خوبی را به نمایش می‌گذارد. از نظر ابعادی شاید کپچر را بتوان در حد و اندازه تیوولی دانست ولی با توجه به بهره‌گیری از توربوشارژر عملکرد این خودرو در عین حجم پایین‌تر پیشرانه‌اش، به‌مراتب قوی‌تر از تیوولی است. شاید تنها ایرادی که بتوان به این خودرو وارد کرد، نبود تجهیزات رفاهی فراوان در آن است که البته با توجه به موقعیتش در بازار اروپا نمی‌توان از آن انتظاری فراتر داشت. این خودرو توسط گروه صنعتی ایرانخودرو به بازار عرضه می‌شود.
رنو داستر
داستر یک خودرو کراس‌اوور سایز متوسط است که در دو نوع تک و دو‌دیفرانسیل و با یک پیشرانه 2 لیتری تنفس‌طبیعی و یک گیربکس 4 سرعته اتوماتیک کار می‌کند. این خودرو به دلیل یکسان‌بودن پلت‌فرمش با لوگان یا همان تندر 90، اتاقی نسبتا کوچک دارد ولی در عوض نمونه دو‌دیفرانسیل‌اش توانایی‌های آفرودی فراتر از انتظار دارد.
پژو 2008
پژو 2008 اولین محصول پسابرجامی فرانسه در ایران است. این خودرو یک کراس‌اوور کوچک و جمع‌وجور به شمار می‌رود که با بهره‌گیری از پیشرانه 1.6لیتری مجهز به توربوشارژر در کنار یک گیربکس 6 سرعته اتوماتیک می‌تواند عملکرد بسیار خوبی را به نمایش بگذارد. 2008 دقیقا از همان پیشرانه مشترک پژو-سیتروئن استفاده می‌کند که روی خودروهای وارداتی چون DS5 و DS5LS نصب شده است.
جمع‌بندی و تحلیل بازار
بازار ایران به‌عنوان یک بازار بزرگ پتانسیل این را دارد تا متنوع‌ترین محصولات را در خود جای دهد. درحال‌حاضر تقریبا اکثر برندهای معروف دنیا در بازار ایران به‌صورت رسمی و غیررسمی حضور دارند ولی شاید اصلی‌ترین علتی که باعث می‌شود خودروهای اروپایی یا آسیایی در بازار ایران فراگیر نشوند، مسئله قیمت‌گذاری و تعرفه‌های سنگین گمرکی است. بازه 100 تا 150 میلیون تومان در بازار ایران یک بازه قیمتی بسیار حساس به حساب می‌آید که متاسفانه به دلیل بالا بودن میران تعرفه‌ها و مالیات‌های اعمال شده روی خودروهای وارداتی، جای اکثر برندها در این بازه قیمتی خالی است. اما اگر بخواهیم بحث را به درازا نکشیم و فقط در مورد خودروهای موجود صحبت کنیم، باید گفت که در میان این همه مدل‌ها و برندها، هرکدام خوبی‌ها و بدی‌های خاص خود را دارند و نمی‌توان تمام آنها را با یک سنگ محک زد. به‌عنوان‌مثال، خودروهایی مانند پژو 2008، رنو کپچر و چری تیگو7 که از پیشرانه‌های مجهز به توربوشارژر استفاده می‌کنند، قادر هستند با حجم موتور پایین‌تر به نسبت دیگر نمونه‌های موجود، قدرت و گشتاور بالاتری تولید کنند و بالطبع مصرف سوخت پایین‌تری را هم به ثبت برسانند ولی در کنار اینها باید در نظر داشت که توربورشارژر یک سیستم آسیب‌پذیر است و می‌تواند در اثر عدم توجه به رعایت اصول صحیح نگهداری توربو، علاوه بر بالابردن استهلاک خودرو در مقایسه با خودروهای تنفس طبیعی، به هزینه‌های سنگین تعمیرات هم منجر شود. از طرفی پیشرانه‌های تنفس‌طبیعی از این مسئله به دور هستند و از نظر استهلاک و میزان ریسک‌پذیری در وضعیت امن‌تری به نسبت خودروهای توربو قرار دارند ولی در عوض به واسطه بالاتر بودن حجمشان برای دستیابی به قدرت و گشتاور مشابه، مصرف سوخت بالاتری هم دارند.
به‌عنوان مثال، اگر دو خودرو BYD S6 با پیشرانه 2.4 لیتری تنفس طبیعی و Haima S7 با پیشرانه 1.8 لیتری مجهز به توربو که بازده قدرت و گشتاور نزدیک به هم دارند را در کنار هم قرار دهیم، کاملا می‌توانیم به مزیت‌های بهره‌گیری از توربوشارژر پی‌ببریم.