روغن موتور وظایف متعددی را بر عهده دارد که به شرح زیر است:
*روانکاری و کاهش اصطکاک: مهمترین وظیفه روغن موتور در خودرو، کاهش اصطکاک و بهبود راندمان خودروها است. روغن موتور با وجود آوردن لایه‌ای روغن با ضخامت مناسب، اصطکاک فطعات را به حداقل ممکن می‌رساند.
*کمک به سیستم خنک کننده: روغن موتور به خارج کردن قسمتی از حرارت موتور کمک می‌کند و به کمک سیستم ختک کننده خودرو می‌رود.
*ضربه گیر: روغن موتور ضربات ناشی از کارکرد قطعات داخلی پیشرانه را می‌گیرد.
*کاهش مصرف سوخت: اگر از روغن موتور با درجه مناسب استفاده شود، هنگام استارت خوردن خودرو، روغن با سرعت مناسبی به قطعات خودرو رسیده و این امر موجب کاهش مصرف سوخت می‌شود.
* جلوگیری از زنگ زدگی و سایش: علاوه بر کاهش اصطکاک و جلوگیری از سایش قطعات، روغن موتور نقش بسزایی در جلوگیری از زنگ زدگی قطعات دارد.
اصطلاحات روغن موتور
گرانروی (ویسکوزیته): گرانروی به زبان ساده‌تر همان غلظت روغن موتور است. ویسکوزیته یکی از مهمترین شاخصه‌های روغن موتور است که با کاهش دما افزایش و با افزایش دما افزایش می‌یابد. به عبارت دیگر هرچه دمای موتور افزایش بیابد، حرکت آن در موتور روان‌تر می‌شود و با کاهش دما گرانروی افزایش می‌یابد.
این ویژگی در روغن موتور بسیار اهمیت دارد. روغن‌ها بر این اساس، به دو دسته تقسیم می‌شوند: 1- تک درجه‌ای (Monograde) 2- چند درجه‌ای (Multigrade)
استفاده از روغن‌های تک درجه‌ای در خودروهای امروزی منسوخ شده است و از روغن‌های چند درجه‌ای امروزه در خودروها استفاده می‌شود. به عنوانن مثال، این روغن‌ها را با حرف "W"، به شکل "10W40" یا "20W50" نشان می‌دهند. عدد سمت چپ W نشان دهنده ویسکوزیته آن در لحظه استارت (در دمای پایین) و عدد سمت راست نشان دهنده ویسکوزیته آن در دماهای بالا است.
نقطه ریزش: پایین‌ترین دمایی که در آن روغن همچنان قادر به جاری شدن و حرکت باشد را نقطه ریزش می‌گویند.