با افزایش فشارهای رییس جمهوری امریکا بر سر خروج این کشور از برجام، کشورهای اروپایی نیز ساز خروج از ایران را می زنند و برخی از ادامه همکاری با ایران دست کشیده اند و برخی دیگر نیز هنوز مواضع خود را اعلام نکرده اند.
در همین میان، شرکت خودروسازی فولکس واگن که پس از برجام برای حضورش در ایران با ماموت به توافق رسید، اکنون زمزمه های خروجش به گوش می رسد و گویی در حال بستن چمدانش است. حالا اگر ماموت توان سربلند بیرون آمدن از فشارهای امریکایی را داشته باشد، باید به دنبال شرکتی دیگر برای مذاکره و حضور در ایران باشد. گرچه روز گذشته حضور پژو و سیتروئن در ایران قطعی شد، اما این پرسش مطرح است که اگر امریکا موفق به خروج شرکت های اروپایی از ایران شود، چه بلایی بر سر صنعت خودروسازی ایران می آید؟
امیرحسن کاکایی کارشناس صنعت خودرو در همین زمینه می گوید: « ممکن است پس از اجرای تحریم‌ها چند حالت برای صنایع ایران ایجاد شود که یکی از این حالات، وضعیت فعلی اروپایی‌ها در حال حاضر باشد، به گونه ای که اکنون مقرر شده که پژو و سیتروئن در ایران ماندگار باشند».
او می افزاید: «البته ممکن است دیگر قراداد جدیدی با اروپا منعقد نشود، اما حداقل به قراردادهای قبلی لطمه ای وارد نخواهد شد».
این کارشناس صنعت خودرو تاکید می کند: « یکی دیگر از حالات ممکن، پافشاری امریکا بر سر خودروسازان بین المللی خواهد بود تا این شرکت ها نیز ملزم به خروج از ایران شوند، چرا که امریکا تا حدی توان پافشاری بر این امر را دارد».
کاکایی با بیان اینکه ممکن است پافشاری‌های امریکا بر کشورهای اروپایی و چینی قراردادهای قبلی را شامل نشود، تاکید می کند: « البته ممکن است امریکا به لجبازی های مغرضانه خود ادامه دهد و حتی شروطی برای قراردادهای گذشته تعیین کند و به عبارتی بر سر قراردادهای گذشته نیز عقب نشیینی هایی صورت گیرد».
توسعه به سبک داخلی
این کارشناس صنعت خودرو تاکید می کند: « ادامه همکاری های ایران با اروپایی ها بستگی به سبک تحریم ها دارد، چرا که ما می توانیم حتی پس از اعمال تحریم‌ها نیز به تولیدات خود در ایران و توسعه صنایع ادامه دهیم. لازم به ذکر است که امریکا نیز به دنبال نابودی کامل ایران نیست، چرا که به دلیل جذابیت‌های اقتصادی برای ترامپ، برتری اقتصادی امریکا نسبت به ایران بیش از پیش مورد توجه است.
کاکایی اظهار می کند: « در این مدت قطعا توسعه داخلی کشور رو به رشد خواهد بود که البته این توسعه نیز به سرمایه گذاری کلان نیازمند است».
از تشکیل تیم ضد ایرانی از سوی امریکا تا ماندنی شدن اروپایی‌ها در ایران
محمد رضا نجفی منش- رئیس انجمن همگن قطعه سازان خودرو در رابطه با چشم انداز خروج آمریکا از برجام و تاثیر آن بر خروج فولکس واگن و سایر شرکت های خودروسازی به خبرنگار خودروکار می گوید: « این بار امریکا بر سر مواضع خود آنگونه جدی است تا صدمه ای کارا به اقتصاد ایران وارد کند».
او می افزاید: « از طرفی دیگر گرچه اروپایی ها در این مدت ساز حمایت از صنایع کوچک و متوسط را می زنند، اما در مقابل اقدامی عملی که باید اجرایی شود و از همه مهم تر آن گشایش راه های بانکی است، هنوز صورت نگرفته است».
نجفی منش اظهار می کند: « از سویی دیگر، شرکت های بزرگ آمریکایی هنوز صحبتی مبنی بر خروجشان از ایران به میان نیاورده اند و تا این زمان عزمشان بر ماندن در ایران و ادامه فعالیت جزم است. مگر اینکه در ساعات آینده و یا روزهای آینده باز هم اتفاقی نیافتند و تصمیمشان تغییر نکند».
رئیس کمیسیون تسهیل کسب‌وکار اتاق بازرگانی تهران در ادامه می افزاید: « در این میان، کشورهایی همچون چین که حضورشان در ایران با سخت گیری هایی از سوی امریکا همراه می شود، امکان ماندن و یا رفتنشان هنوز مشخص نیست. چرا که امریکا مکانیزمی ضد ایرانی ترتیب داده است و کلیه حرکت های شرکت های در ارتباط با ایران را رصد می کند، که البته هنوز ادامه فعالیت های این شرکت ها با ایران نیز مشخص نیست».
اولویت ماندن با پژو و رنو است
نجفی منش در پاسخ به اینکه اگر امریکا شرکت های درارتباط با ایران را به کناره گیری برای ادامه فعالیت با ایران ملزم کند، می افزاید: « تجربه همکاری های اقتصادی سیاسی ایران پیش از برجام نشا می دهد که ما راه های دور زدن تحریم ها را بلد هستیم، اما این امر به افزایش هزینه ها حداقل تا 10 درصد منجر می شود».
به گفته او، باید هرچه زودتر دیپلماسی وزارت امور خارجه ایران تلاش خود را برای تعیین تکلیف روند فعالیت های شرکت های خارجی در ایران به کار بندد.
رئیس انجمن همگن قطعه سازان خودرو در پاسخ به اینکه اگر فولکس واگن که تازه وارد صنعت خودرو در ایران است از اداه همکاری با ایران انصراف دهد، باید ماموت به دنبال مذاکره با شرکتی دیگر باشد، تاکید می کند: « پیش از حضور هر شرکت خودروسازی یا وارد کنندهای به کشور، در حال حاضر حضور و ماندگاری رنو و پژو در ایران مورد اهمیت این صنعت است».
این روزها نه تنها صنعت خودروسازی بلکه سایر صنایع کشور از آینده ای که حضور یا عدم حضور شرکای خارجی در آن مشخص نیست واهمه دارند. اما صنعت خودروسازی به واسطه تاکیدهای امریکا در لیست تحریم ها که بیش از مرحله قبل مورد توجه قرار گرفته است، در معرض شلیک مستقیم ترامپ است. حال باید منتظر ماند و دید تا امریکا برای ایران چه برنامه هایی در سر دارد تا با برنامه ریزی هایی همچون دوره گذشته، بازهم تحریم‌های اقتصادی و صنعتی دور زده شود و صنعت خودروسازی از ضربه‌‌های مهلک غربی نجات یابد.