طی چند ماه گذشته خودروسازان همواره خبر از روند صعودی تولید خودرو می‌دادند. اما خرداد ماه امسال برخلاف ماه‌های اخیر کاهش تولید خودرو خبرساز شده است. چنانکه تولید خودرو در این ماه با کاهش 19.6 درصدی مواجه شد.
«آرش محبی نژاد» رئیس انجمن صنایع همگن قطعه سازی با اشاره به اینکه در چند هفته اخیر تولید خودرو در کشور کاهش یافته است گفت:
«درصد قابل توجهی از خودروها نیز به دلیل کسری قطعه، ناقص تولید شده و در کف کارخانه ها متوقف می شوند. هم اکنون 40 تا 50 هزار دستگاه خودروی ناقص در کارخانه های خودروسازی وجود دارند.متاسفانه وضعیت صنعت قطعه سازی بحرانی است و این بحران به شرکت های خودروسازی رسیده است.»
وی با بیان اینکه بسیاری از قطعه‌‌سازان نتوانسته اند قطعات مورد نیاز را تولید کنند، خاطرنشان کرد که قطعه سازان به دلیل کمبود نقدینگی و به تعویق افتادن دریافت مطالبات از خودروسازان و همچنین قیمت‌‌گذاری دستوری خودرو که مانع از واقعی شدن قیمت قطعات تولیدی شده است، دچار مشکلات عدیده‌ای بوده و در تولید قطعات دچار مشکل هستند:
«بسیاری از مواد اولیه صنعت قطعه سازی در گروه های دوم و سوم کالایی قرار گرفته است، این موضوع موجب شده قطعه سازان برای دریافت ارز و واردات مواد اولیه، دچار مشکل شوند و نتوانند قطعات مورد نیاز را تولید کنند.»
محبی نژاد معتقد است در شرایط فعلی که صنعت قطعه سازی در بحران به سر می برد، سیاستگذاری کلان صنعت خودرو نیز به درستی صورت نمی گیرد و بخش های مختلف به صورت جزیره ای عمل می کنند. در حال حاضر پرداخت مطالبات قطعه سازان با تاخیر زیادی همراه بوده و مشکل کمبود نقدینگی در این صنعت را تشدید کرده است.
در نهایت باید گفت چرخه صنعت خودروسازی با موانعی مختلفی روبرو شده که هر کدام از آنها بر بخشی از این چرخه تاثیر منفی می‌گذارند. از ممنوعیت واردات گرفته تا شروع تحریم‌ها که صنعت خودرو را در سیبل تحریم کنندگان قرار داده است. بیراهه نیست اگر بگوییم تولید خودروهای داخلی در آینده‌ای نه چندان دور با بحران جدی روبرو خواهد شد. چنانکه طی چند ماه اخیر تولید خودرو دنا به دلیل نبود پمپ هیدرولیک با مشکل مواجه شده است.
خطر ورشکستگی با انبوهی از بدهی و خودروهای تحویل نشده
کاهش تیراژ حدود 50 درصدی دو خودروساز بزرگ کشور در حالی رخ داده است که به نوشته روزنامه شرق، حالا بدهی حدود 56 هزار میلیارد تومانی سایپا فاصله چندانی با میزان دریافت سپرده حدود 51 هزار میلیارد تومانی از مشتریان برای پیش خرید خودرو ندارد. وضعیت ایران خودرو نیز به هیچ عنوان بهتر نیست و حتی پرویز بابایی کارشناس اقتصادی معتقد است که با شرایط فعلی امکان تحویل خودروهای پیش فروش شده توسط ایران خودرو تا سال 99 (دو سال دیگر) نیز وجود ندارد.
از سوی دیگر محمود نجفی سهی عضو هیات مدیره انجمن تخصصی صنایع همگن قطعه سازی کشور از آشفتگی عجیب در شیوه مدیریت نرخ ارز برای خرید مواد اولیه مورد نیاز توسط قطعه سازان گلایه مند است و اعتقاد دارد که حتی تشکیل بازار ثانویه ارزی نیز نه تنها کمکی به بهبود اوضاع نکرده است بلکه به وخامت شرایط فعلی دامن زده و قطعه سازان را در آستانه ورشکستگی مطلب قرار داده است. به نوشته روزنامه شرق تاکنون در صنعت قطعه سازی حدود 70 هزار نفر بیکار شده اند و احتمال ورشکستگی شرکت های بیشتری نیز وجود دارد.
با این اوصاف در صورت عدم بهبود شرایط شاهد افت شدید تیراژ تولید، بیکاری گسترده، افزایش قیمت خودروها در بازار، کاهش کیفیت خودروهای تولیدی، کمبود قطعات یدکی و افزایش سهم خودروسازان چینی در بازار خواهیم بود.