بسیاری از خودروسازان کوچک بخش خصوصی بنابر شرایط به وجود آمده ناشی از تحریم ها بیکار شده اند. در این میان موضوعی که برای بهبود شرایط این خودروسازان پیشنهاد می شود بحث ادغام سازی است.اما این موضوع چالش های مختلفی را برای این خودروسازان در بر دارد.
بسیاری از خودروسازان کوچک بخش خصوصی بنابر شرایط به وجود آمده ناشی از تحریم ها بیکار شده اند. در این میان موضوعی که برای بهبود شرایط این خودروسازان پیشنهاد می شود بحث ادغام سازی است. اقدامی که طرفداران و مخالفان زیادی دارد. به گفته برخی از کارشناسان ادغام سازی می تواند ضمن کاهش هزینهها، اقداماتی مشترک در حوزههای مختلف اعم از تولید و طراحی و بازاریابی را در پی داشته باشد. اما برخی نیز معتقدند که شرایط کنونی خودروسازی کشور را برای تجربهای جدید تحت عنوان ادغام سازی خودروسازان مساعد نیست و نیاز به مشوق های دولتی دارد. اما با بررسی تاریخچه صنعت خودروسازی جهان و مسیری که شرکت ها در راستای بقا و مقابله با ضرر و زیان اتخاذ کرده اند به وضوح شاهد کارآمد بودن فعل ادغام سازی در این صنعت مطرح جهانی هستیم.موضوعی که کمتر در صنعت خودروسازی ایران به آن توجه شده است.
در همین ارتباط احمد نعمت بخش دبیر انجمن خودروسازان به خبرنگار خودروکار می گوید: قطعا اگر خودروسازان بخش خصوصی ادغام شوند هزینه هایشان کاهش پیدا می کند. به طور مثال به جای پنج مدیر فروش یا مدیر مالی یک مدیر فروش و مالی خواهند داشت و این موضوع در بخش های دیگر نیز به همین منوال پیش خواهد رفت.
ادغام سازی خودروسازان بخش خصوصی نیازمند مشوق های دولتی
او ادامه می دهد: راه حل این موضوع و ادغام خودروسازان کوچک بخش خصوصی این است که دولت مشوق هایی را در نظر بگیرد. چرا که هرکدام از این شرکت ها سیستم و روش مدیریتی خودشان را دارند و اگر قرار باشد این شرکت ها ادغام شوند باید از برخی از خواسته هایشان کوتاه بیایند.
نعمت بخش می افزاید: در مورد علت افزایش تعداد خودروسازی های بخش خصوصی ایراد اساسی متوجه وزارت صمت است که به راحتی مجوز تاسیس این شرکت ها را داده است. درحالی نباید به تیراژ کمتر از 200 هزار دستگاه سواری به شرکتی مجوز بدهد.این موضوع در بخش تولید کامیون نیز شدت بیشتری دارد و تعداد بالایی هم تولیدکننده کامیون در کشور به وجود آمده است.
معنا بخشیدن به تولید ساخت داخل با ادغام سازی
دبیر انجمن خودروسازان می افزاید: به هرحال اگر خودروسازان بخش خصوصی ترکیب شوند و محصولاتشان را با هم تولید کنند، از لحاظ اقتصادی برای این شرکت ها به صرفه تر است. از سویی قطعا تیراژ بالا هم هزینه های تمام شده را کاهش می دهد، و در این صورت ساخت داخل نیز معنا پیدا می کند.
او تاکید می کند: هنگامی که تیراژ پایین باشد هزینه ای که آن قطعه ساز برای ساخت داخل می خواهد صرف کند برای تیراژ پایین جواب نمی دهد و اقتصادی نیست و مجبور می شوند قطعات مورد نیازشان را به صورت قطعات منفصه از واردات تامین کنند.
همچنین امیرحسن کاکایی کارشناس صنعت خودرو نیز در ارتباط با ادغام خودروسازان در گفت و گو با خبرنگار خودروکار عنوان می کند: در سال های گذشته برای آن که در بازار رقابت ایجاد شود مجوزهای بی پایه و اساس زیادی به ایجاد خودروسازی ها داده شد. به گونه ای که حدود 30 خودروساز در کشور ایجاد شده است. که به غیر از دو خودروساز بزرگ کشور و دو خودروساز متوسط باقی همه بیکار هستند. اما کشورهایی همانند آلمان با سه خودروساز و کشور فرانسه با دو خودروسازی صنعت خودروی کشورشان را پیش می برند.
استراتژی ادغام یک استراتژی دفاعی در برابر هزینه های روز افزون
او تاکید می کند: خودروسازان کوچک بخش خصوصی در چنین وضعیتی یا باید ادغام شوند و یا اعلام ورشکستگی کنند، چرا که اعلام ورشکستگی جلوی خسارت بیشتر را می گیرد. اما این موضوع در ایران یک تابو است. در شرایطی که خودروسازی کشور بحران های بسیاری را پشت سر گذاشته است اما تا به امروز هیچ کدام از این شرکت ها اعلام ورشکستگی نکرده اند.
کاکایی تصریح می کند: خودروسازان کوچک اگر می خواهند باقی بمانند باید برای ادغام اقدام کنند. ادغام چند راه حل دارد. نخست آنکه خودروسازان کوچک یک خودروساز بزرگ به وجود بیاورند یا اینکه یک شرکت بزرگ تر خودروسازان کوچک تر را خریداری کند. در جهان استراتژی ادغام یک استراتژی دفاعی در برابر هزینه های روز افزون و بحران های اقتصادی است.اما در ایران ادغام به تنهایی کفایت نمی کند چراکه اوضاع صنعت به گونه ای است که باید فکرهای اساسی در این مورد صورت بگیرد.
مشکلات حقوقی کلمه ادغام در ایران
او می افزاید: از سویی خود کلمه ادغام نیز در ایران از نظر قانونی دچار مسئله است.یا باید یک شرکت شرکت دیگر را خریداری کند یا یک شرکت سومی هر دو شرکت را خریداری کند و به لحاظ قانونی ادغام در ایران معنی ندارد. در جهان پیشرفته برای ادغام ها راهکارهای درستی از نظر مالیات ها و حقوقی و بیمه ای درنظر گرفته اند اما ایران در این زمینه از نظر حقوقی بسیار ضعیف است.
به گزارش خودروکار، فواید ادغام سازی برای صنعت خودروسازی بدیهی است و به خطی مشی کنونی خودروسازان جهانی تبدیل شده است تا با بروز کوچکترین ضعف و زیان مالی از سوی شرکت ها شاهد طمع دیگر شرکت ها برای تصاحب و افزایش زیر مجموعه های خود باشیم، که به حق می توان گفت این رویکرد در نهایت به نفع شرکت های در حال ورشکستگی و به پاپرجا ماندن آنها ختم می شود.
حال با تمام این اوصاف باید منتظر ماند و نظاره کرد که در دولت دوازدهم چه تصمیمی در قبال موضوعاتی همچون ادغام سازی اتخاذ خواهد شد و آیا ایران همچون دیگر کشورها می تواند از فواید این گزینه که به توفیق اجباری صنعت خودروسازی جهان مشهور است، بهره مند شود یا خیر.