واژه هیبرید(هایبرید یا دورگه) به معنی اختلاط دو نژاد با یکدیگر است؛ این لغت به طرزی کاملا مناسب، ویژگی دو گونه از خودروهای امروزی یعنی مدل‌های هیبرید و پلاگین هیبرید را بازگو می‌نماید.
خودروهای هیبریدی نیروی خود را مدیون ترکیبی از پیشرانه‌های احتراق داخلی و موتورهای الکتریکی هستند. این موتورهای الکتریکی گاهی به صورت اشتراکی و گاهی نیز به صورت تکی وظیفه انتقال نیرو به چرخ‌های محرک خودرو را بر عهده دارند تا بدین طریق مقرون به صرفه‌ترین حالت مصرف سوخت را برای خودرو در سرعت‌ها و شرایط مختلف به ارمغان بیاورند.
علاوه بر هیبریدها و پلاگین هیبریدها، دنیای خودروهای الکتریکی شامل وسایل نقلیه تمام برقی که هیچگونه پیشرانه احتراق داخلی در آنها به کار نرفته و انرژی خود را از طریق یک پک باتری بزرگ تامین می‌نمایند نیز می شود.
در این میان خودروهای مایلد(mild) هیبرید از باتری های نسبتا کوچکی استفاده می‌کنند تا به کمک آن موتورهای الکتریکی را به کار انداخته و در کنار پیشرانه احتراق داخلی، شتاب بیشتری برای خودرو به وجود بیاورند؛ گاهی نیز انرژی ترمزها را بازیابی شده و مقوله استاپ/استارت خودرو را تسهیل می‌نمایند.
بر خلاف مدل‌های هیبریدی، خودروهای تمام برقی(EVs) از باتری‌های بسیار بزرگ و سنگین بهره می‌برند تا به وسیله آن قادر به طی مسیرهای طولانی، صرفا با انرژی الکتریکی باشند.
در اینجا به بررسی شباهت‌ها، مزایا و معایب هر کدام از مدل‌های هیبرید(HEVs) و پلاگین هیبرید(PHEVs) خواهیم پرداخت.
خودروهای هیبریدی معمولی(HEVs) چگونه کار می کنند؟
اگرچه هوندا اینسایتِ دونفره با شمایلی گلوله‌ای فرم، به عنوان اولین خودروی هیبرید مدرن در سال 2000 میلادی به بازار عرضه شد اما تویوتا پریوس به سرعت نام خودش را به عنوان مشهورترین خودروی هیبریدی بر سر زبانها و داخل نتایج جستجوی گوگل افکند.
خودروهای هیبریدی مرسوم (HEVs) از پیشرانه احتراق داخلی‌شان برای شارژ نمودن باتری‌های نسبتا کوچک خود در هنگام رانندگی بهره می‌برند بدون آنکه نیازی به وصل کردن باتری به پریز برق جهت شارژ مجدد وجود داشته باشد.
اگرچه این خودروها در قیاس با مدل‌های غیرهیبریدی خود مصرف سوخت بهینه‌تری را ارائه میدهند اما پیچیدگی فنی بیشتر و قیمت بالاتری را در پی خواهند داشت.
هیبریدها تمایلی به افزایش پیمایش صرفا الکتریکی ندارند؛ این گونه از خودروهای نیمه الکتریکی قابلیت شارژ از طریق پریز برق (منبع خارجی) را نداشته و بُرد الکتریکیِ بسیار کوتاه و زودگذری ارائه میدهند.
پلاگین هیبریدها (PHEVs): بُرد بیشتر، قیمت بالاتر
برخی از خودروسازان یک گام فراتر رفته و از باتری‌های بزرگتر قابل شارژ در خودروهای هیبریدی خود بهره گرفته اند. این باتری‌ها هم به وسیله پریز 120 ولت استاندارد خانگی و هم با واحدهای 240 ولت قابل شارژ هستند.
زمان لازم برای شارژ باتری یک خودروی پلاگین هیبرید نظیر تویوتا پریوس با 40 کیلومتر بُرد پیمایش صرفا الکتریکی، در حدود پنج و نیم ساعت (با شارژر 120ولت) و دو ساعت (با شارژر 240 ولت) تخمین زده می‌شود.
قابلیت شارژ شدن باتری، خودروهای پلاگین هیبرید را قادر می‌سازد که بدون سوزاندن قطره‌ای سوخت فسیلی، مسافت‌های نه چندان طولانی را صرفا با انرژی الکتریکی بپیمایند.
اما از طرف دیگر به دلیل تجهیزات سخت افزاری و نرم افزاری بیشتری که در ساخت این گونه خودرو ها به کار گرفته شده، قیمت محصولات پلاگین هیبرید نسبت به مدل پایه، در حدود چند هزار دلار بیشتر خواهد بود.
البته لازم به ذکر است که یک خودروی هیبریدی پلاگین لزوما نباید از طریق منبع خارجی شارژ شود بلکه می‌تواند مانند خودروهای هیبریدی معمولی، بدون اتصال به شارژر و تنها از طریق سوخت فسیلی به کار خود ادامه داده و باتری را شارژ نماید.
هزینه‌های خودروهای هیبریدی در مقابل مزایای آنها
از منظر اقتصادی، آیا به نظر شما یک خودروی هیبریدی گران قیمت تر در برابر مدل معمولی بنزینی ارزش خرید دارد یا نه؟ (برخی برندها توأمان نسخه هیبرید و معمولی یک خودرو را ارائه میدهند.)
قیمت فعلی نسبتا پایین سوخت و هزینه چند صد دلاری شارژر 240 ولت برای نصب در منزل، کفه ترازو را به طرف خودروهای احتراق داخلی معمولی سنگین نموده است.
البته برخی افراد نیز دلایل خودشان را برای خرید خودروی هیبریدی دارند؛ لذت رانندگی با نیروی الکتریسیته در حالت تمام برقی، مصرف سوخت کمتر، تقلیل میزان اتلاف وقت در جایگاه‌های سوخت و همچنین انجام یک کار مفید در جهت حفظ محیط زیست، از جمله‌ی این دلایل است.