بررسی وضعیت صنعت خودرو در بازار سرمایه نشان میدهد در حال حاضر این صنعت تحت تاثیر شرایط و جو کلی این بازار است؛ چرا که پیشبینی میشد پس از غیبت یکی دو ماهه و جاماندن لیدرهای این صنعت یعنی ایران خودرو و سایپا از رشدهای بهاری بازار سهام، در پی بازگشایی نماد "خساپا" و "خودرو" سهامداران این شرکتها رشد خوبی را در قیمت سهام خود تجربه کنند؛ تا به لطف رشد و مثبت ماندن این دو نماد، این اتفاق بر سایر گروههای آنها نیز اثرگذار باشد.
علاوه بر رشد و روند مثبت نمادهای گروه خودرویی، شاهد تاثیر مثبت گروه خودرویی به عنوان یکی از گروههای بزرگ و اثرگذار تالار شیشهای بر کلیت بازار سرمایه نیز باشیم.
این در شرایطی است که با توجه به اثر بسیار مثبت موضوع افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی که در نمادهای خودرو و خساپا اتفاق افتاده بود و رکورد چند میلیارد تقاضای خرید سهام را نیز به دنبال داشت، بنظر میرسید روزگار خوش گروه خودرویی در بازار سهام میبایست تداوم بیشتری داشته باشد؛ اما این اتفاق در عمل کوتاهمدت بود و خیلی زود و برخلاف باور سرمایهگذاران و معاملهگران صفهای سنگین میلیاردی خرید که در تاریخ پنجاه و چند ساله بورس تا کنون به ثبت نرسیده بود، خیلی زود داده شد و سهام این دو شرکت به تعادل رسید.
این در شرایطی است که ورود شورای رقابت به قیمتگذاری محصولات ایران خودرو و سایپا و افزایش حدود 5 تا 50 درصدی قیمت رسمی کارخانه نیز میتوانست در این روزها موجب اقبال بیشتر سرمایهگذاران به نماد معاملاتی این دو خودروساز بزرگ و در نتیجه اثر مثبت این موضوع بر نمادهای گروه خودرویی شود.
با این حال در بررسی چرایی عدم تداوم روند مثبت این دو نماد و همچنین تاثیرپذیری گروه خودرو باید گفت هر چند مجموعه عوامل یاد شده پیشبینی تحلیلگران و انتظار فعالان بازار سرمایه برای رشد مداوم خودروییها در تالار شیشهای را قابل تحقق میدید اما بازگشایی این دو نماد معاملاتی مصادف شد با رشد 100 درصدی بازار سرمایه که یک نفس از ابتدای امسال تا اواخر اردیبهشت ماه ادامه داشت و موجب شده بود تا شاخص بورس با اَبَر کانال یک میلیون واحد برسد و نیاز بود تا در این ارتفاع، نماگر بازار سرمایه استراحت و اصلاح موقت و البته قابل توجهی داشته باشد. به همین دلیل بازگشایی نماد معاملاتی این دو خودروسازی همزمان شد با موعد اصلاح کلیت بازار سرمایه.
از سوی دیگر همزمانی بازگشایی نمادهای بزرگ گروه خودرویی با موضوع آزادسازی سهام عدالت و فراهم شدن قابلیت خرید و فروش این سهام نیز به عامل دیگری تبدیل شد تا دستکم از جنبه روانی بازار سهام و گروههای آن از جمله خودروییها از تقاضای خرید و ادامه روند صعودی فاصله بگیرند.
نکته قابل توجه دیگر در ارزیابی روند معاملات نمادهای گروه خودرویی بویژه دو نماد "خساپا" و "خودرو" این است که هر چند بازیگران و سهامداران عمده این دو شرکت در ابتدای بازگشایی نماد و بازگشت به تالار شیشهای با خساست اقدام به عرضه و فروش سهام در راستای پاسخ به عطش بازار میکردند، اما تنها چند روز پس از این اتفاق شاهد عرضه میلیاردی در این دو نماد معاملاتی بودیم که از این منظر نیز شاید بتوان عدم مدیریت صحیح در پاسخ به تقاضای خرید سهام را به عنوان عاملی دیگر در عمر کوتاه روزهای خوش خودروییها در بازار سهام نسبت داد.
در هر حال با توجه به عوامل یاد شده شاید بتوان گفت هر چند گروه خودرویی پس از ماهها غیبت، بازگشتی تحت تاثیر شرایط کلی بازار سرمایه داشتند و روزهای خوش سهامدارانشان در تالار شیشهای کمدوام بود، اما آنچه معاملهگران و سهامداران خودرویی بیش از جو عمومی بازار سهام به آن نیاز دارند مواردی همچون اصلاح ساختار صنعت خودرو، بهبود شرایط تولید، از میان رفتن مشکلات مربوط به تامین مواد اولیه و هزینه تولیدات، رفع موانع بینالمللی و تحریمها، کاهش هزینه واردات مواد اولیه و حمایت از بخش داخلی، توانمندسازی قطعهسازان و تولیدکنندگان محصولات داخلی، رفع مشکلات صنایع وابسته، خصوصیسازی درست و اصولی که چابکسازی صنعت خودرو بینجامد و ... میباشد.
هر چند که پیشبینیها برای این است که با گذر از اصلاح و استراحت این روزهای شاخص بورس و کلیت بازار سرمایه و نیز پشت سر گذاشتن جو روانی منفی حاصل از آزادسازی سهام عدالت، برخی کارشناسان بر این باورند که به دلایل مختلف از جمله نیاز دولت به بازار سرمایه برای تامین مالی و جبرای کسری بودجه، آب رونق دوباره به آسیاب سهامداران در تالار شیشهای ریخته خواهد شد و در این میان گروه خوردویی و سهامدارانش نیز بیبهره نخواهند بود.