توقع کاهش قيمت خودرو در بازار پرنوسان فعلي با افزايش قيمت شديد نرخ ارز و تعليق بيفرجامِ برجام بهعنوان دو شاخص تعيينکننده قيمت خودرو انتظاري بيسرانجام است. کارشناسان معتقدند واردات خودرو بهدليل طولانيشدن فرآيند واردات خودرو، افزايش نرخ ارز، افزايش تعرفههاي گمرکي، محدوديت واردات خودرو تاثيري در قيمت خودرو بهويژه براي قشر کمدرآمد جامعه نخواهد داشت، البته شايد در رقابت با خودروهاي لوکس ساخت چين بتوان شاهد کاهش قيمت حدود 15 درصدي در مقايسه با ديگر خودروها بود اما آوردهاي براي ديگر خودروهاي پرمخاطب جامعه نخواهد داشت و حتي براساس پيشبينيهاي صورت گرفته مطابق با شاخصهاي تاثيرگذار در بازار خودرو با افزايش قيمت خودرو تا آستانه سال جديد نيز مواجه خواهيم شد.
تاثير واردات بر قيمت خودروهاي ارزانقيمت داخلي
بابک صدرايي، کارشناس خودرو در اين خصوص به آرمان ملي گفت: وعده دولت بعد از مدتطولاني در آستانه مرز عملياتي شدن قرار گرفته است اين درحالي است که بهنظر نميرسد هيچکدام از اهداف متصور مسئولان مبني برکاهش قيمت خودرو بهطور کلي و يا ارتقاي سطح کيفيت عملياتي شود چرا که خودروهاي وارد شده در مقام مقايسه با خودروهاي پرمخاطب مردم مانند کوئيک، ساينا نيست و اين خودورها به هيچ وجه نميتوانند در بازار خودرو به رقابت با خودروهاي گرانقيمت وارداتي بپردازند و عملا بهبودي در وضعيت قيمت خودروي دهکهاي پايين رخ نخواهد داد. علاوه بر اين هنوز هيچ اطلاعات دقيقي درباره چگونگي عرضه خودروهاي وارداتي و تعرفه نهايي واردات و... وجود ندارد بنابراين نميتوان هيچگونه پيشبيني دقيقي حتي درباره رقابتي شدن بازار با خودروهاي هم قيمت آن در داخل کشور ارائه کرد.
او افزود: با افزايش نرخ ارز بهعنوان يکي از اصليترين شاخصهاي تعيينکننده قيمت خودروهاي وارداتي نميتوان توقع داشت که بر خلاف روند افزايش قيمت ارز در انتظار کاهش قيمت خودرو باشيم اين در حالي است که واردکنندگان با وجود مشکلات تحريم به سختي قادر به شناسايي راههاي امن واردات خودروهاي خارجي به کشور هستند که البته پس از واردات نيز مشکلات خدمات پس از فروش آن را خواهيم داشت.
چه خودروهايي کاهش قيمت خواهند داشت؟
صدرايي ادامه داد: رقابتي شدن بازار خودروي وارداتي پس از نهايي شدن فرآيند واردات خودرو شايد براي برخي از خودروهاي لوکس چيني محقق شود اما جامعه هدف يعني گروه کمدرآمد جامعه را تحت پوشش قرار نخواهد داد و شايد اندکي بهصورت کوتاهمدت شاهد رقابت قيمت خودروهاي لوکس چيني وارداتي با خودروهاي وارداتي باشيم، اما همين امر هم بهدليل شفاف نبودن بسياري از شاخصهاي تعيينکننده درباره نحوه فروش خودروهاي وارداتي در داخل کشور و نوسان شديد قيمت ارز قابل پيشبيني نيست.
او درباره احتمال کاهش قيمت خودرو در آينده گفت: خودروسازان داخلي بهدنبال واردات خودرو درخواست آزادسازي قيمت خودرو را داشتهاند اين مطالبه در حالي صورت گرفته است که بسياري از محصولات اين دو خودروساز هماکنون از طريق بورس عرضه شده که به معناي نداشتن بازار خوب براي فروش است و نشان از آن دارد که قيمت خودوروهاي داخلي تا پايان سالجاري افزايش خواهد يافت. اين کارشناس صنعت خودرو توضيح داد: تحول در صنعت خودرو با شاخص واردات خودرو عملياتي نخواهد شد و عوامل بسياري در اين حوزه موثر هستند لذا فرآيند واردات خودرو با هدف ايجاد تحول در کميت و کيفيت صنعت خودرو بيشتر فرمايشي خواهد بود و نياز به بسترسازي و زمان بيشتري براي تاثيرگذاري در اين حوزه است. از سوي ديگر قيمت خودروهايي چون کوئيک، ساينا، پرايد و ديگر خودورها تا سقف قيمت حدود 400 هزار تومان که خودروهاي پرطرفدار کم درآمدهاي جامعه است در فرآيند واردات خودرو کاهش نخواهد يافت.
فرسايشي شدن اهداف موردنظر از واردات خودرو
او افزود: اگر برنامهريزيهاي جديد در هر بخشي از اقتصاد در فرآيند عملياتي شدن بيش از اندازه زمان بر شود از اهداف مورد نظر دور خواهد شد و اين امر درباره مصوبه واردات خودرو نيز مصداق دارد بنابراين واردات خودرو نيز از نتايج پيشبيني شده بسيار فاصله گرفته است و با توجه به پيچيدگيهاي واردات خودرو و مقولههاي تاثيرگذار در اين حوزه شايد کاهش قيمت مقطعي حدود 15 تا 20 درصد در قيمت خودروهاي لوکس داخلي را شاهد باشيم اما اينکه بازار خودرو با تحولي ناگهاني مواجه شود توقعي غيرمنطقي است که با واردات اين تعداد خودرو به کشور اجرايي نخواهد شد چرا که دو عامل تعيينکننده در مقوله واردات يعني نرخ ارز و تعرفه واردات در اين فرآيند پرنوسان است و به اين ترتيب حاشيه سود واردکنندگان کاهش خواهد يافت.
احتمال افزايش قيمت خودروهاي وارداتي
کريمي سنجري، کارشناس صنعت خودرو معتقد است: با تاملي به قيمت روز خودرو اين فرضيه محتمل است که افزايش قيمت خودرو دور از ذهن نيست درحاليکه پيش از اين بسياري از مردم در انتظار کاهش قيمتها پس از واردات خودرو بودند، اما بايد گفت که برخلاف نظر بسياري از افراد برخي از کارشناسان خودرو پيشبيني ميکنند که واردات خودروي خارجي تاثير چنداني بر قيمت خودروهاي داخلي نخواهد گذاشت و دليل آن هم اين است که رقابتي ميان توليدکنندگان خودروي داخلي ايجاد نميشود و عموم مردم جامعه توانايي خريد خودروهاي لوکس را ندارند.
او افزود: به محض ورود خودروي خارجي به ايران قيمت آن دچار شوک قيمتي شده و گاهي در بازار آزاد تا چندين برابر قيمت به فروش ميرسد بنابراين امکان خريداري اين خودروها تنها براي قشر مرفه جامعه فراهم است و باوجوداين نميتوان اميدي به کاهش قيمت خودروي کارخانه داشت از طرف ديگر، برخي از کارشناسان با اين نظريه مخالف هستند، چراکه در سالهاي گذشته نيز واردات خودروي خارجي باعث کاهش قيمت خودروهاي ايراني شده بود بنابراين محتمل است که با واردات خودرو، قيمت خودرو بين 20 تا 30درصد کاهش يابد.
اين کارشناس خودرو ادامه داد: واردات خودرو تاثير مستقيمي در کاهش قيمت خودروهاي خارجي خواهند داشت و در مواقع ممنوعيت واردات خودرو باعث شده تا قيمت خودروهاي خارجي موجود در ايران بدون هيچگونه محاسبهاي دچار افزايش چندين برابري شوند بنابراين با واردات خودرو ميتوان اميدوار بود که حباب ايجادشده در بازار خريدوفروش خودروهاي خارجي از بين برود و قيمت خودروي کارکرده خارجي کاهش پيدا کند البته با توجه به اينکه واردات خودرو در سال1401 محدود خواهد بود کاهش قيمتها نيز از حد مشخصي فراتر نميرود اما اگر واردات خودرو بهطور کامل آزادسازي شود و برحسب تقاضاي موجود در کشور انجام گيرد قيمت خودروهاي خارجي در بازار به انسجام ميرسد و علاوهبر آن رقابتي بين خودروسازان داخلي و خارجي ايجاد ميشود.
تاثير واردات خودرو در بازار
سنجري اضافه کرد: در رابطه با تاثير واردات خودرو بر قيمت خودروي خارجي بايد اين مساله را نيز در نظر داشته باشيد که در بازار آزاد قيمتگذاري روي خودروهاي کارکرده خارجي بدون هيچگونه نظارتي انجام ميشود و نميتوان متر و معياري براي محاسبه قيمت در نظر گرفت بنابراين اگر پس از واردات خودروي خارجي در تعيين قيمت اين محصولات نظارت درستي انجام نشود و شوک قيمتي ايجادشده نهتنها باعث کاهش قيمت خودروهاي کارکرده خارجي نميشود که ممکن است باعث افزايش قيمت آن نيز بشود. او بيان کرد: پيشبيني قيمت خودرو را نميتوان کاملا خوشبين يا بدبين بود و بهتر است تمامي جوانب را بررسي شود تا نتيجه بهتري اتخاذ شود اما در رابطه با تاثير واردات خودرو بر قيمت خودروي داخلي و خارجي نميتوان به نتيجه قطعي رسيد اما چيزي که مسلم است اين است که اگر متقاضيان قادر به انتخاب بين خودروي داخلي و خارجي باشند رقابت تنگاتنگي در ميان خودروسازان داخلي ايجاد ميشود و به همين ترتيب ميتوان به افزايش کيفيت و کاهش قيمت خودروهاي داخلي خوش بين بود.