در روزهای اخیر، بازار خودروهای وارداتی شاهد کاهش محسوس قیمت بوده است، اما کارشناسان بر این باورند که این تغییرات به معنای ریزش قیمتها نیست. مهدی دادفر، دبیر انجمن واردکنندگان خودرو در گفتوگو با «ایران» تأکید میکند کاهش قیمتهای اخیر بههیچوجه به معنای ریزش قیمتها نیست. در واقع، قیمتها در حال نزدیک شدن به رقم واقعی خود هستند، اما هنوز فاصله زیادی با واقعی شدن قیمتها وجود دارد. دلیل اصلی کاهش قیمتها این است که تقاضا برای خرید خودرو کاهش یافته و بسیاری از خودروها برای خریداران بهصرفه نیستند. ضمن اینکه برخی از این خودروها کیفیت لازم را برای جذب مشتری ندارند.
تأخیر در عرضه خودروها به بازار
یکی از مشکلات اساسی بازار خودروهای وارداتی بهویژه در ماههای اخیر، تأخیر در عرضه خودروها به بازار است. دبیر انجمن واردکنندگان خودرو با اشاره به دپو شدن 20 هزار خودرو در گمرک و متوقف شدن عرضه آنها میگوید:« این وضعیت نه تنها به ضرر مصرفکنندگان تمام میشود، بلکه خود شرکتهای واردکننده هم با زیانهای جدی روبهرو هستند. شرکتهای واردکننده در شرایط سختی قرار دارند. این خودروها با دریافت وام وارد شدهاند، اما شرکتها نه قادر به توزیع به موقع آنها هستند و نه میتوانند آنها را در بازار به فروش برسانند. دلیل اصلی این تأخیرها هنوز هم به عدم تعیین قیمتها برمیگردد. از ابتدای سال، سامانه فروش خودروهای وارداتی فعال نشده و تعیین قیمتها به کمیته خودرو واگذار شده، اما هنوز جلسهای در این خصوص برگزار نشده است.»
بوروکراسی پیچیده واردات خودرو
از دیگر چالشهایی که بازار وارداتیها با آن روبهرو است، بوروکراسی پیچیده واردات و دخیل بودن چندین سازمان در این باره است که باعث شده روند واردات کند و مختل شود. دبیرانجمن واردکنندگان خودرو با اشاره به طولانی شدن فرآیند واردات و افزایش هزینهها برای وارد کردن خودروها، میگوید: «در حالیکه در ابتدا شورای رقابت اعلام کرده بود خودروهای مانده در گمرک نیاز به قیمتگذاری ندارند، اما ستاد تنظیم بازار همچنان مانع از عرضه آنها میشود. ماندن این خودروها در گمرک هم به ضرر مصرف کنندگان است و هم باعث ورشکستگی شرکتهای وارد کننده میشود.»
رکود تورمی حاکم بر بازار خودرو
بازار خودرو ایران تحت تأثیر رکود تورمی و کاهش قدرت خرید مردم قرار دارد. افزایش قیمت ارز، دستمزدها و هزینههای تولید، باعث شده تا قیمت خودروها به شکل چشمگیری افزایش یابد در حالی که توان مالی خریداران کاهش یافته است. علیرضا پورحسینی، کارشناس بازار خودرو، درباره شرایط کنونی میگوید: « متأسفانه بازار خودرو درحال حاضر تحت تأثیر رکود تورمی است که در سالهای اخیر افزایش پیدا کرده است. این موضوع دلایل مختلفی دارد؛ از افزایش قیمت ارز گرفته تا افزایش دستمزدها و هزینه تولید که همه اینها تأثیرگذار بودهاند. مثلاً خودرویی مانند ال۹۰ که در گذشته حدود ۲۰ میلیون تومان بود، حالا قیمت کارکردهاش به ۷۰۰ میلیون تومان رسیده است، در حالی که قدرت خرید مردم پایین آمده است.»
پورحسینی وضعیت فعلی و تأثیر آن بر بازار را هم مطرح میکند و میگوید: «از سوی دیگر، وضعیت اقتصادی و اجتماعی فعلی باعث شده مردم نگران آینده باشند و تمایل به خرید خودرو نداشته باشند. سرمایهها به جای بازار خودرو، به سمت طلا و ارز میرود. این موضوع فقط مختص خودرو نیست و بازارهای دیگر را هم تحت تأثیر قرار داده است.»
کاهش قیمت خودروهای وارداتی و تأثیر بر بازار
او درباره کاهش قیمت خودروهای وارداتی و تأثیر آن بر بازار خودرو، میگوید: «ریزش قیمتی که در حال حاضر در بازار خودروهای وارداتی دیده میشود، تأثیر چندانی روی خودروهای داخلی ندارد ولی بازار خودروهای چینی و مونتاژی را تحت تأثیر قرار میدهد. به طور مثال خودروهای تیگو ۷ و تیگو ۸ بیشتر در این شرایط از لحاظ قیمتی متأثر میشوند. اما خودروهای ارزانقیمت داخلی مثل کوییک، ۲۰۷ و دنا چون قیمت پایینتری دارند، کمتر تأثیر میپذیرند. خودروهای وارداتی معمولاً از حدود ۳ میلیارد تومان شروع میشوند و خریداران آنها با کسانی که خودروهای کوچک داخلی ۵۰۰ تا ۷۰۰ میلیون تومانی را میخرند، متفاوت هستند. پس تأثیر واردات بیشتر روی خودروهای مونتاژی است که قیمتهای نجومی ۲ تا ۴ میلیارد تومانی دارند.»
ریزش شدید در بازار خودروهای وارداتی
این کارشناس بازار خودرو با اشاره به افزایش واردات خودرو میگوید: «افزایش واردات باعث ایجاد فضای رقابتی در بازار خودرو میشود. همچنین مشتریان گزینههای بیشتری دارند و محدود به چند مدل نیستند. این تنوع به مشتری کمک میکند راحتتر انتخاب کند. این اتفاق باعث شده تا حباب قیمت خودروهای وارداتی شکسته شود. خودروهایی مثل تویوتا کمری که قبلاً قیمتهای نجومی داشتند الان ریزش شدید قیمت را تجربه میکنند. این اتفاق به خاطر نبود خودروهای خارجی، بسته بودن واردات خودرو و تشنه بودن بازار خودرو اتفاق افتاده بود اما با جریان یافتن دوباره واردات خودرو شاهد شکسته شدن قیمتها هستیم.»
پورحسینی درباره کاهش نقش دلالان در بازار خودرو میگوید: «روز به روز قیمت خودرو به نرخهای واقعی نزدیکتر میشود. بعضی خودروها حتی ۴ تا ۵ درصد زیر قیمت عرضه، معامله میشوند. کاهش حباب قیمتها و محدودیتهای ثبت نام باعث شده دلالی در بازار خودرو کمتر شود. هنوز هم محدودیتهایی مثل خرید و فروش با کارت ملی و نداشتن پلاک فعال برای خودرو وجود دارد، اما واردات خودرو و شکسته شدن حباب قیمت خودرو باعث شده تا خودرو به مرور از کالای سرمایهای شدن فاصله بگیرد.»