جدیدترین آمار وزارت صنعت، معدن و تجارت از تداوم افت تیراژ خودرو (اعم از سواری و تجاری و وانت) در کشور خبر میدهد؛ بهنحویکه خودروسازان داخلی طی مهرماه امسال و در مقایسه با ماه مشابه سال گذشته، 3/ 22 درصد کمتر تولید کردهاند.
همچنین تولید هفت ماهه انواع محصولات خودروسازان نیز نسبت به بازه زمانی مشابه سال گذشته با افتی 2/ 12 درصدی مواجه شده تا مشخص شود صنعت خودرو کشور رکودی سنگین را در تولید تجربه میکند. بنابر آمار اعلامی اما سه خودروساز بزرگ کشور (شامل ایران خودرو و سایپا و پارسخودرو) در مجموع 37 هزار و 302 دستگاه انواع محصولات سواری را در مهرماه امسال به تولید رساندهاند تا در مقایسه با شهریورماه، 25 درصد افت تولید را تجربه کرده باشند. این در شرایطی است که تولید خودروهای سواری در شهریور امسال و در مقایسه با مردادماه نیز حدود 29 درصد کاهش پیدا کرده بود. افت تولید در صنعت خودرو البته از خرداد هم آغاز شده، چه آنکه خودروسازان در این ماه و نسبت به اردیبهشت نیز سه هزار دستگاه سواری کمتر تولید کردهاند. همچنین آمار تولید خودروهای سواری در تیر و نسبت به خرداد هم کاهش را تجربه کرد و در مرداد و نسبت به تیر نیز تیراژ کمتر شده بود.
اما آمار هفت ماهه تولید محصولات سواری در سه خودروساز بزرگ کشور نیز نشان از افت تیراژ آنها دارد. بر این اساس، غولهای جاده مخصوص در مجموع 452 هزار و 587 دستگاه انواع محصول سواری را در هفت ماه امسال تولید کردهاند که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته از افتی حدودا 29 هزار و 500 دستگاهی حکایت میکند. افت تولید در حالی گریبان خودروسازی کشور را گرفته که این صنعت یکی از ارکان اصلی رشد اقتصادی بهشمار میرود و از همین رو کارشناسان بابت اثرگذاری منفی آن بر این «رشد»، ابراز نگرانی میکنند. به اعتقاد کارشناسان، هرچند طبق برنامه وزارت صنعت، باید یک میلیون و 400 هزار دستگاه خودرو طی سالجاری به تولید برسد، اما با توجه به روند فعلی، بسیار بعید است که خودروسازان بتوانند به چنین تیراژی در پایان سال برسند.
به عبارت بهتر، وقتی مجموع تیراژ خودروسازان کشور در هفت ماه امسال کمتر از 500 هزار دستگاه اعلام شده است، آنها برای تحقق برنامه وزارت صنعت، باید در پنج ماه باقیمانده حدود 900 هزار دستگاه به تولید برسانند که به نظر محال میرسد. نه اینکه این حجم تولید در توان خودروسازان نباشد؛ بلکه مشکل اصلی به کمبود تقاضا در بازار به دلیل فاصله گرفتن مشتریان از خودروهای داخلی مربوط میشود. در واقع آنچه طی سالجاری، کاهش شدید تولید خودرو را در پی داشته، رکود سنگین در بازار است، چه آنکه هزاران خودرو تولیدی هماکنون در پارکینگ خودروسازان خاک میخورد و مشتری برای آنها پیدا نمی شود. با این حساب خودروسازان اگرچه از ظرفیت تولید بالایی برخوردارند، اما چون میدانند محصولات آنها چندان خریداری ندارد، به اجبار و از سر ناچاری، تولید را پایین آوردهاند. در این شرایط البته دولت تسهیلاتی 25 میلیون تومانی را برای مشتریان در نظر گرفته که از همین رو خودروسازان امیدوارند با توجه به تسهیلات موردنظر، حداقل پارکینگهای خود را برای مقطعی کوتاه خالی کنند.
اما به سراغ آمار تولید خودروهای سواری کشور برویم و ببینیم اوضاع تولید آنها در هفت ماه امسال به چه شکل بوده است. طبق آمار، ایران خودرو در هفت ماه ابتدایی امسال، 272 هزار و 993 دستگاه انواع خودرو سواری را به تولید رسانده تا در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، 2/ 2 درصد کاهش تولید را تجربه کرده باشد. ایران خودروییها همچنین طی مهرماه امسال و در مقایسه با شهریور، 23 درصد کاهش تولید را تجربه کردهاند. در بین محصولات تولیدی این شرکت، تیراژ پژو 206 (در مجموع مدلهایهاچبک و صندوقدار) 9/ 5 درصد افزایش پیدا کرده؛ بهنحویکه 58 هزار و 964 دستگاه از این خودرو را به تولید رسیده است. دیگر محصول پژویی ایرانخودرو به نام پارس اما کاهش تیراژ را در هفت ماه امسال تجربه کرده؛ بهنحویکه این خودرو تولیدی 72 هزار و 957 دستگاهی در هفت ماه امسال داشته و این آمار نشاندهنده کاهش 3/ 8 درصدی تولید پارس شده است.
به جز تبریز، سایر سایتهای شهرستانی ایران خودرو، پارس را به تولید میرسانند و این در حالی است که بیشترین تیراژ آن به سایت مرکزی و کمترین نیز متعلق به فارس است، اما پژو 405 نیز یکی دیگر از محصولات پژویی ایرانخودرو در هفت ماه امسال به حساب میآید و علاوهبر سایت مرکزی، در مشهد نیز تولید میشود و طبق آمار، 62 هزار و 303 دستگاه تیراژ داشته است. با توجه به این رقم تولید، ایران خودروییها توانستهاند تیراژ 405 را تنها 7/ 0 درصدنسبت به هفت ماه مشابه سال گذشته بالا ببرند.
افزایش تولید محصولات پژو در حالی است که ایران خودروییها در تولید سمند باز هم با افت تولید روبهرو شده و در هفت ماه امسال تنها 47 هزار و 127 دستگاه از این محصول را به تولید رساندهاند. سمند که در سایتهای مرکزی و تبریز ایران خودرو به تولید میرسد، در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته کاهشی 1/ 16 درصدی را در تیراژ تجربه کرده است. همچنین طبق آمار، سایت خراسان ایرانخودرو تا پایان شهریور امسال 763 دستگاه سوزوکی گرندویتارا را مونتاژ کرده تا تولید این شاسی بلند ژاپنی در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته تقریبا چهار برابر شود. طبق آمار، ایران خودرو خراسان در مهرماه امسال تنها دو دستگاه ویتارا مونتاژ کرده است. این شرکت البته تیراژهایما (شاسی بلند چینی و جدید ایران خودرو) را به 84 دستگاه رسانده و باید دید این محصول در بازار با اقبال خرید روبهرو خواهد شد یا اتفاقات دیگری برای آن رخ میدهد.
اما آن طور که آمار هفت ماهه تولید روایت میکند، ایران خودرو در تولید دنا با رشد و در تولید رانا با افت مواجه شده است. طبق آمار منتشره، رانا با تیراژی 9925 دستگاهی در هفت ماه امسال، کاهشی 5/ 44 درصدی را تجربه کرده است تا مشخص شود این محصول چندان اقبالی در بازار ندارد. از آن سو اما دنا توانسته تیراژی 10 هزار و 781 دستگاهی را تا پایان مهر امسال از خود به جا بگذارد و این موضوع سبب شده تا تولید خودرو موردنظر در مقایسه با هفت ماه مشابه سال گذشته، بیش از 10 برابر شود.
اما از دومین خودروساز کشور نیز خبر میرسد که این شرکت در مهرماه و نسبت به شهریور، 2/ 44 درصد کاهش تولید را تجربه کرده و زیرمجموعهاش پارسخودرو نیز افتی 4/ 10 درصدی را به خود میبیند. این دو شرکت در هفت ماه امسال و نسبت به مدت مشابه سال گذشته نیز به ترتیب، 5/ 7 و 6/ 5 درصد کاهش تیراژ داشتهاند. به روایت آمار، سایپا و پارسخودرو در مجموع 109 هزار و 961 دستگاه پراید تا پایان مهر امسال به تولید رساندهاند که از افت 5/ 23درصدی این خودرو حکایت دارد. بر این اساس، پارسخودروییها با تیراژی 41 هزار و 399 دستگاهی، افتی 19 درصدی را در تولید پراید تجربه کرده و سایپاییها نیز 68 هزار و 562 دستگاه پراید به تولید رساندهاند تا صاحب افتی 2/ 35 درصدی در تولید این محصول شوند. پراید با وجود افت تولید، همچنان پرتیراژترین خودرو تولید داخل بهشمار میرود.
در کنار پراید اما تیبا نیز با افت تیراژ روبهرو شده، چه آنکه سایپاییها در هفت ماه امسال 45 هزار و644 دستگاه از این محصول را به تولید رساندهاند تا در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، افتی 2/ 4 درصدی را تجربه کرده باشند. افت تولید پراید و تیبا در شرایطی است که سایپا در هفت ماه امسال 3701 دستگاه سراتو را به تولید رسانده و با این حساب توانسته تیراژ این مونتاژی کرهای را در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته 48 برابر کند. علاوهبر سراتو، سایپاییها به همراه زیرمجموعه خود (پارسخودرو)، محصولی به نام برلیانس را نیز مونتاژ میکنند که این خودرو چینی تیراژی 3749 دستگاهی در هفت ماه امسال داشته است.همچنین آریو یا همان S300 نیز بهعنوان دیگر خودرو چینی سایپا، تیراژی 1202 دستگاهی را از خود بهجا گذاشته تا عقب تر از برلیانس قرار گیرد. در آمار تولید هفت ماهه اما مشخص شده که تیراژ تندر-90 نسبت به مدت مشابه سال گذشته، 2/ 34 درصد افزایش داشته است. بر این اساس، در مجموع 24 هزار و 225 دستگاه تندر-90 تا پایان مهرماه امسال به تولید رسیده که سهم ایران خودرو، 10 هزار و 63 دستگاه و پارسخودرو 14 هزار و 162 دستگاه بوده است. پارسخودروییها اما تندر-90هاچ بک یا همان ساندرو را نیز به تولید میرسانند که آمارها از تیراژ 75 دستگاهی آن طی هفت ماه امسال حکایت دارند.