ایموبلایزر چیست؟ تفاوت ایموبلایزر با دزدگیر در چیست؟ ایموبلایزر چگونه کار می‌کند؟
شاید بسیاری از ما در هنگام مشاهده آپشن‌های خودروهای امروزی، سیستم ایموبلایزر را دیده باشیم. این سیستم که در اتومبیل‌های ساخت داخل به‌عنوان یک امکان بسیار پیشرفته و مفید محسوب می‌شود دارای قابلیت‌های بسیاری است که بایستی در مورد آن بیشتر بدانیم. شاید بتوان در یک جمله این سیستم را تعریف کرد و گفت که یک نوع سیستم ضد سرقت پیشرفته است؛ ولی سوال مهم این است که آیا اتومبیل‌های دارای این امکان، نیاز به دزدگیر دارند؟! در این مقاله ایموبلایزر و سیستم‌های ضد سرقت دیگر تعریف شده و امکانات و ویژگی‌های هر یک مختصرا توضیح داده خواهند شد.
در مجموع سیستم‌های ضد سرقت در ۳ دسته تقسیم‌بندی می‌شوند:
سیستم قفل مرکزی درها
این سیستم طرز کار ساده‌ای دارد. با قفل شدن یکی از درب‌ها بقیه را قفل می‌کند و بالعکس. نیروی این کار معمولا از طریق یک موتور الکتریکی تامین می‌شود که سیگنال‌های مورد نیاز برای فعال یا غیر فعال‌سازی سیستم از طریق کنترل از راه دور یا کنتاکت‌های داخل قفل درب فرستاده می‌شود (برای مواقعی که برق خودرو قطع شده است). این سیستم دیگر به تنهایی کاربرد آن‌چنانی ندارد و معمولا بصورت ترکیب با سیستم دزدگیر یا ایموبلایزر بکار می‌رود.
سیستم‌های آلارم دهنده (دزدگیر)
این سیستم که واحد کنترل مرکزی (که در بعضی موارد با ECU یک‌پارچه هست) سیگنال‌های ارسالی از یک‌سری سنسور را کنترل می‌کند و در صورت تحریک این سنسورها، یک‌سری واکنش از پیش تعیین‌شده نشان می‌دهد؛ مثل فعال کردن آژیر و فلاشر و در مدل‌های پیشرفته‌تر ارسال سیگنال هشدار به ریموت کنترل.
سنسورهایی که در این سیستم بکار می‌رود معمولا شامل سنسورهای التراسونیک (حساس به حرکت)، سنسورهای ضربه، وارد کردن سوئیچ و در مدل‌های پیشرفته‌تر سنسورهای فشار هوا (حساس به تغییرات ناگهانی فشار هوای داخل خودرو در اثر باز کردن درب‌ها) و سنسورهای محافظت از سرقت چرخ‌ها می‌شود.
در این سیستم با فشار کلید قفل بر روی ریموت کنترل، واحد مرکزی سنسورها را تحت نظر می‌گیرد و هم‌زمان برق سوئیچ استارت را قطع می‌کند و در صورت تحریک شدن هر کدام از سنسورها، دستگاه برای مدت زمان از پیش تعیین شده‌ای آلارم می‌دهد.
حساسیت هرکدام از سنسورها نیز قابل تنظیم است. ترکیب این سیستم با قفل مرکزی امنیت خوبی را بوجود می‌آورد اما کامل نیست.
سیستم‌های ایموبلایزر الکتریکی و الکترونیکی کددار
همان‌طور که از اسمش پیداست عملکرد هر قسمتی از اتومبیل که باعث حرکت خودرو می‌شود را از کار میندازد! و برخلاف قبلی خبری از سنسور و آلارم نیست.
در خودروهای جدید معمولا از سیستم سوئیچ ایموبلایزر (Immobilizer)دار استفاده می‌شود. سیستم ایموبلایزر یکی از جالب‌ترین سیستم‌های نصب شده در خودروهای جدید می‌باشد که در واقع نوعی سیستم ضد سرقت محسوب می‌شود. با کمک این مکانیزم با استفاده از قفل نرم‌افزاری که بر روی ECU انژکتور گذاشته می‌شود پیشرانه خودرو از روشن شدن مانع می‌شود. تا زمانی که این قفل باز نشود استارت زدن توسط سوئیچ حاصلی نداشته و پیشرانه روشن نمی‌شود.
کلیدهای خودروهای دارای ایموبلایزر شامل دو قسمت می‌باشند؛ یکی بورد الکترونیکی مربوط به ریموت کنترل (در کلید ریموت کنترل‌دار) که کار باز و بسته کردن درها را بر عهده دارد و دیگری قطعه کوچکی است که در واقع نوعی چیپ حافظه است. آنتن ترانسپوندر که بر روی سوئیچ در زیر فرمان نصب می‌شود شامل یک بورد الکترونیکی و یک سیم پیچ است که می‌تواند همانند یک مین‌یاب یک میدان مغناطیسی کوچک ایجاد نماید. وقتی کلید را در داخل سوئیچ در زیر فرمان قرار می‌دهیم چیپ حافظه داخل کلید تحت حوزه مغناطیسی ترانسپوندر قرار گرفته و فعال می‌شود. در این حالت انتن در ارتباطی دوجانبه با چیپ حافظه شروع به رد و بدل کردن اطلاعات کرده و می‌تواند کدی که ما ان را تحت عنوان Access code می‌شناسیم بر روی کلید ثبت نموده و یا آن را از روی کلید بخواند. تمام این اطلاعات ارسال و دریافت کدها و بازگشایی کدها تنها در کسری از ثانیه انجام شده و راننده متوجه مورد خاصی نمی‌شود.
در ابتدای تولید خودرو قبل از اینکه خودرو استارت بخورد توسط دستگاه دیاگ باید کلید را برای خودرو تعریف نمود. در این پروسه Access code یک‌بار برای خودرو تعریف شده و در داخل کلید ثبت می‌شود. این کد توسط یک کارت به همراه کلیدهای خودرو به مشتری تحویل داده می‌شود (البته اخیرا به دلیل مسایل امنیتی و ممانعت از سرقت خودرو این کد توسط شرکت سازنده به مشتریان تحویل داده نمی‌شود اما در صورت نیاز با نامه نگاری از شرکت سازنده دریافت می‌شود.)
بوسیله این کد صاحب وسیله می‌تواند در صورت مفقود شدن کلیدها توسط دستگاه دیاگ کلیدهای دیگری را برای خودرو تعریف نماید.
در این خودروها معمولا یک لامپ چشمک زن قرمز رنگ که نشانه دارا بودن سیستم ایموبلایزر و نیز فعال بودن آن است در داخل صفحه نشان دهنده پشت فرمان (پنل خودرو) یا هر قسمت نمایان دیگری نصب شده است. مادامی که خودرو خاموش است این علامت فعال بوده و با روشن شدن پیشرانه غیر فعال می‌شود.
نواحی حفاظت‌شده توسط ایموبلایزر عبارتند از:
موتور استارت
سیستم سوخت‌رسانی
سیستم جرقه
زمانی که خودرو بوسیله ریموت قفل می‌شود، یک‌سری رله مدارهای الکترونیکی که به منظور عملکرد خودرو بکار می‌روند را از مدار خارج میکنند. با این کار عملا موتور دیگر روشن نمی‌شود و کارهایی مثل اتصال کوتاه پایه‌های سوئیچ و غیره کاملا بی‌تاثیر است!
در سیستم ایموبلایزر الکترونیکی یک سیگنال کددار برای بلوکه کردن یا آزاد کردن مدارات راه انداز سیستم از ریموت به واحد مرکزی فرستاده می‌شود و این سیگنالها توسط الگوریتم‌های سیستم کدگشایی می‌شود.
برای غیر فعال کردن سیستم ایموبلایزر ۲ چیز مورد نیاز است:
سوئیچ از لحاظ فیزیکی با سوئیچ اصلی خودرو مطابقت داشته باشد.
کدی که ریموت می‌فرستد با کد ذخیره شده در واحد مرکزی یکسان باشد.
غیر فعال شدن سیستم ایموبلایزر زمانی اتفاق می‌افتدکه یک اتصال القایی بین سوئیچ و سیستم برقرار بشود و در صورتی که هرکدام از موارد فوق محقق نشود خودرو بکار نمی‌افتد. در بعضی سیستم‌های پیشرفته‌تر، این کد امنیتی بعد از هربار فقل و باز شدن سیستم عوض شده و با ریموت هماهنگ می‌شود. لازم به ذکر است که از همین سیگنال کددار برای سیستم قفل مرکزی استفاده می‌شود و در واقع قفل مرکزی تحت کنترل ایموبلایزر در می‌آید.
بنابراین با توجه به ویژگی‌های گفته شده برای سیستم ایموبلایزر بتوان گفت که با وجود چنین سیستمی هزینه کردن برای قرار دادن سیستم دزدگیر فقط برای داشتن امکانی برای داشتن صدای آزیر یا خطر آن باشد. دزدگیر می‌تواند با داشتن صدای آلارم شما را از باز شدن درب‌ها یا ضربه خوردن اتومبیل مطلع سازد که البته در مدل‌های پیشرفته‌تر نیز امکان خاموش و روشن کردن با ریموت نیز تعبیه شده است. در کل می‌توان پیشنهاد کرد که داشتن دزدگیر و ایموبلایزر در کنار هم، امنیت خودروی شما را بالاتر می‌برد البته به‌شرطی که سیستم دزدگیر با سیستم ایموبلایزر هم‌خوانی داشته و مانند بعضی از خودروهای داخلی مشکلی برای سیستم برق خودرو بوجود نیاورد! که در این مورد می‌توانید با یک متخصص مشورت نمائید.