قرار بود صنعت خودرو در جریان اجرای سیاست های اصل ۴۴ قانون اساسی در راه خصوصی سازی قدم بردارد و از دولت نگاه و حمایت خود را از این صنعت بردارد اما نه تنها این اتفاق روی نداده است بلکه گره کور این صنعت هر روز کور تر می شود و دولت گویی خیال ندارد دست از سر این صنعت مجهور واقع شده بردارد.
اگرچه همه مسوولین و مدیران دولتی و غیر دولتی در نشست ها و جلسات و میزگرد ها مدام دم از خصوصی سازی صنعت دوم کشور می زنند اما هیچگاه این میزگردها گره ای از کار این صنعت باز نکرده است.
به گفته حمیدرضا فولادگر رییس کمیسیون حمایت از تولید ملی مجلس شورای اسلامی این صنعت به صورت واقعی خصوصی سازی نشده است و تصمیم گیرندگان در رابطه با آن همچنان دولتی هستند، چرا که بسیاری از سهامداران ایران خودرو، شرکت های دولتی و یا شبه دولتی ها هستند و بخشی از آن نیز وابسته به نهادهای عمومی غیردولتی است.
آذر ماه سال گذشته نیز علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی در مراسم افتتاح خط تولید دو خودرو شرکت ایران خودرو تاکید کرد که قانون اصل 44 در اجرا دچار سقط جنین شده است و خصولتی ها به خاطر همین رفتار نادرست ایجاد شده اند، بنابراین باید یک بار دیگر این قانون اجرایی و اشتباهات رفع شود.
او از خودروسازان خواست تا برای خصوصی سازی برنامه مدت دار ارائه کنند و سازمان گسترش نیز تکلیف این موضوع را روشن کند و ساماندهی لازم در خصوص سهام مختلف این گونه شرکت ها صورت گیرد. اما بعد از گذشت تقریبا یک سال همچنان اتفاق خاصی در این زمینه رخ نداده است و در حالی که تصور می شود خصوصی سازی تنها با تقسیم و واگذاری سهام این دو شرکت صورت خواهد گرفت اما به نظر می رسد این خصوصی سازی واقعی زمان شکل خواهد گرفت که دولت از این صنعت دست بردارد و اجازه دهد این صنعت که در شرایط تحریم ها به شدت در مشکلات دست و پا خواهد زد راه خود را برای آینده پیدا کند.
در همین رابطه بهرام شهریاری کارشناس صنعت خودرو با طرح این پرسش که دولت از کدام بخش های اقتصادی کشور دست بر داشته است که دست از سر خودروسازی و ایران خودرو و سایپا بردارد به خبرنگار خودروکار می گوید: « دولت در همه جا مشغول به تصدی گری است و هیچ بخشی را نمی خواهد از دست بدهد و تصور می کند بهتر از هر نهاد دیگری می تواند همه چیز را کنترل کند و همیشه هم در این امر بسیار ناموفق است و با بخش های مختلف اقتصادی را هم با مشکل مواجه می کند»
بخش خصوصی هم نیازمند تعامل با جهان است
او می افزاید:« هرگاه که صنعتی به مشکل بر می خورد مسوولین به یاد بخش خصوصی می افتند و فکر می کنند که بخش خصوصی چه کاری از دستش بر خواهد آمد اما بخش خصوصی بدون ابزار، امکانات و ارتباط هیچ کاری از آن برنخواهد آمد. بخش خصوصی هم باید بتواند با خارج از کشور ارتباط داشته باشد که در شرایط فعلی این امر میسر نمی شود»
این کارشناس صنعت خودرو در ادامه تصریح می کند:« اگر قرار باشد این صنعت به دست بخش خصوصی سپرده شود به چه کسی می خواهند آن را بسپارند که این کاره و اهل فن باشد؟ این صنعت باید به کسی سپرده شود که خودروساز باشد و خودروسازی بلد باشد و ما در بخش خودروسازی به جز قطعه سازان بخش دیگری را نداریم که بتوانند این صنعت را در دست بگیرند. اما آن ها هم نمی توانند این صنعت را مدیریت کنند چراکه تخصصشان خودروسازی نیست»
تخصص خودروسازی در ایران وجود ندارد
شهریاری با بیان اینکه در ایران تخصص خودروسازی وجود ندارد بیان می کند:« دلیل آن هم این است که ما هنوز طراحی خودرو را بلد نیستیم. تنها کار ما این است که خودرویی را از یک شرکت و کشور دیگر به ایران می آوریم و بخشی از آن را ساخت داخل می کنیم و بعد از آن مونتاژ صورت می گیرد اما این خودروسازی نیست بلکه تنها مونتاژ کاری است.»
او ادامه می دهد:« اگر چه در صنعت قطعه سازی موفق به ساخت تولید داخل شده ایم اما در بخش اصلی تنها در حال مونتاژ کردن هستیم. بنابراین اگر قرار باشد خصوصی سازی شکل بگیرد باید این امکان برای آن بخش خصوصی فراهم باشد که بتواند با دنیا و خارج از کشور تعامل داشته باشد و همچنین بتواند خودروساز خارجی دارای تجربه و دانش و فناوری که بتواند خودرو را طراحی کند به کشور آورد در غیر این صورت خصوصی سازی ما نتیجه ای نخواهد داشت»
بخش خصوصی هم در این شرایط منفعل می شود
این کارشناس و فعال حوزه خودرو در مورد میزگردی که اخیرا در همین رابطه با حضور رییس کمیسیون ویژه اصل ۴۴، دبیر انجمن خودروسازان ایران، مدیرعامل اسبق سایپا و رییس اسبق انجمن قطعه سازی کشور در مجلس شورای اسلامی برگزار شد عنوان می کند:« تا به امروز این میزگرد ها هیچ جوابی نداده است و با تصمیمات دولتی این اتفاق رخ نخواهد داد. حتی اگر در این میزگرد ها شخصی هم پیدا شود و این صنعت به او و بخش خصوصی واگذار شود در این شرایط کاری از آن بر خواهد آمد و همین روال را پیش خواهد گرفت و کاری ازآن ساخته نخواهد بود.»
او با اشاره به خروج خودروسازان فرانسوی با اعمال تحریم های جدید می گوید: «با مطرح شدن بحث تحریم ها پژو برای دومین بار زیر پای خودروسازان ما را خالی کرده است. چرا همان بار اول این موضوع تجربه نشد تا فن آوری و دانش طراحی خودرو را به کشور آورند و چرا زمانی که بخش خصوصی اقدام به این کار کرد اجازه ندادند و زیر آن زدند؟ یک طراح بزرگ خودروسازی به کشور آورده شد که بتوانند خودرو طراحی کنند اما این اجازه به آن ها داده نشد و این موضوع کامل روشن است که آن ها هیچ علاقه ای به این کار ندارند.»