چرخی در بازار قطعات و پرس و جو از قطعات مصرفی و بدنه خودرو گویای اعداد و ارقامی خارج از تصور است. فعالان بازار نبود قطعه به دلیل تحریم ها و قطع همکاری شرکای خارجی را دلیل اصلی این روند می دانند و حتی به خریدار نیز تاکید می کنند که در صورت عدم تمایل به خرید، این قطعه را از دست خواهد داد چرا که حتی در نمایندگی نیز این قطعه وجود ندارد.
گزارش ها حاکی از آن است که برای خرید بدنه تندر 90 باید مبلغی در حدود 5 میلیون و 500 هزار تومان هزینه کنید که این روند این پرسش را مطرح می کند که شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران که وظیفه رتبه بندی این نمایندگی ها را بر عهده دارد بر شاخص تامین قطعه تا چه اندازه تمرکز می کند؟ چگونه این امکان وجود دارد که یک قطعه در نمایندگی موجود است اما در بازار آزاد به قیمتی گزاف به فروش می رسد؟
سعید تاجیک، معاون فنی شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران در گفت و گو با خبرنگار خودروکار در این باره می گوید: شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد بر میزان عرضه قطعات در شبکه تامین نظارت داشته و یکی از شاخص های امتیازدهی به نمایندگی ها نیز شاخص تامین به شمار می رود.
وی با تاکید بر این که مقوله کیفیت قطعات با تامین آن دو مقوله جدا از هم است، می افزاید: این امکان وجود دارد که نمایندگی ها از تامین قطعه جلوگیری کنند اما نسبت به حفظ کیفیت آن بدون شک اقدام خواهند کرد چرا که در نهایت با اعتراض های موجود به زیان نمایندگی تمام خواهد شد بر این اساس کیفیت قطعات همواره تحت کنترل شرکت ها و نمایندگی ها قرار دارد تا مانع از بی کیفیتی شوند.
تاجیک با اشاره به امکان متغیر بودن میزان تامین قطعه در نمایندگی ها ادامه می دهد: با این حال تلاش برای حفظ کیفیت اولیه همواره در سرفصل های فعالیت نمایندگی ها قرار دارد و در تلاش برای دریافت قطعات از واردکننده و یا تولیدکننده اصلی هستند.
قائم مقام شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران با یادآوری این که میزان تامین و همچنین کیفیت دو شاخص مورد بررسی در عملکرد نمایندگی ها است، تصریح می کند: بررسی ها نشان می دهد شاخص تامین، با افت 11 درصدی نسبت به سال 96 روبرو بوده که به نظر می رسد با موانع موجود در مسیر تامین قطعات و همچنین تحریم های اعمال شده این میزان در سال جاری با افت بیشتری روبرو باشد.
وی در پاسخ به این که آیا درصد مشخصی از ضرورت عرضه قطعه به شبکه تامین تعریف شده یا خیر می گوید: ضریب تامین در دنیا حدود 98 درصد تعریف شده که این رقم در ایران در حدود 73 درصد بوده که با میانگین جهانی حدود 25 درصد فاصله دارد این در حالیست که در شاخص رضایت نیز 70 درصد هستیم که با استانداردها فاصله داریم.
تاجیک می افزاید: هم اکنون عدد مشخصی در این زمینه وجود ندارد و بر اساس قانون باید صددرصد قطعات وارد زنجیره تامین شود چرا که نمایندگی حق کار تجاری ندارد و باید سیستم خود را پاسخگو باشد قطعه ساز باید کار تجاری کند و در عین حال شرکت نمایندگی نیز نباید وارد حوزه تجارت شود بلکه باید نسبت به تامین نیاز قطعات اقدام کند تا منجر به شکایت بیشتر نشود.