گذری کوتاه بر رشته دانشگاهی مهندسی خودرو

با نگاهی کوتاه به رقابت های تنگاتنگ صنایع بزرگ خودروسازی در دنیا، دیده می شود که این شرکت ها ناگزیر شده اند تا جهت به انحصار در آوردن بازار فروش، در افزایش سرعت تولید، کیفیت ساخت، و آلایندگی خودرو بسیار دقیق تر شوند. این مهم جز با کسب مهارت های تخصصی صنعت خودرو ممکن نیست. دانشگاه مرجع مناسبی برای دستیابی به این تخصص هاست.

مهندسی خودرو با وسایل نقلیه ای سروکار دارد که فقط بر روی زمین حرکت می کنند و موتور احتراق داخلی دارند. البته با توجه به پیشرفت های اخیر در صنعت خودرو و روند رو به کاهش مصرف سوخت های فسیلی و نیز گسترش موضوع کاهش آلایندگی هوا، صحبت از جایگزینی این موتورها با موتورهای مبتنی بر فناوری های جدیدتر مطرح است که از این میان می توان به خودروهای برقی، هیبریدی،  و بیوسوختی اشاره نمود.

طراحی، ساخت، بهینه سازی، و تعمیر انواع خودرو از جمله موضوعاتی هستند که در رشته مهندسی خودرو مورد بحث قرار می گیرند. هم چنین، آلایندگی خودرو، دینامیک خودرو، کارایی خودرو، صدا و لرزش خودرو، پایداری خودرو، مهندسی ارگونومی، کنترل رطوبت و دمای فضای داخل خودرو، و کارسنجی و زمان سنجی تولید، از دیگر مواردی هستند که از نقطه نظر آموزشی، در این رشته بسیار اهمیت دارند. از آن جا که در رشته مهندسی خودرو تلفیقی از دروس مهندسی مکانیک، مهندسی برق، مهندسی الکترونیک، مهندسی نرم افزار، و مهندسی ایمنی تدریس می شود، این رشته به نوعی جزء علوم فرارشته ای به شمار می آید. ازاین رو دانشجویان فارغ التحصیل رشته مهندسی خودرو، توانایی های بسیار بالایی را در زمینه طراحی، ساخت، و تولید انواع اتومبیل ها، اتوبوس ها، کامیون ها، و موتورسیکلت ها خواهند داشت.

در سطح خاورمیانه، ایران اولین کشوری است که حدود 11 سال پیش نسبت به راه اندازی رشته مهندسی خودرو اقدام نمود. دانشگاه علم و صنعت به عنوان متولی راه اندازی رشته مهندسی خودرو، نیروهای متخصص بسیار زیادی را جهت فعالیت و تعالی صنعت خودروسازی کشورمان تربیت کرده است و تاکنون همکاری های بسیار گسترده ای را نیز با شرکت های بزرگ خودروسازی هم چون ایران خودرو و سایپا داشته است. مهندسی خودرو از سه گرایش اصلی سیستم محرکه خودرو، سیستم تعلیق، فرمان، و ترمز خودرو، و سازه و بدنه خودرو تشکیل شده است که شرح مختصری از هر گرایش در زیر آمده است.

(1) مهندسی خودرو ـ سیستم محرکه خودرو: در این گرایش، مکانیسم تأمین انرژی و طراحی بهینه خودرو در جهت کاهش مصرف سوخت مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد.

(2) مهندسی خودرو ـ سیستم تعلیق، فرمان، و ترمز خودرو: در این گرایش، به مطالعه فرمان پذیری خودرو در سطح جاده و پیچ های تند، ضربه های ناشی از پستی و بلندی های سطح جاده به سرنشینان خودرو، و انواع سیستم های ترمز پرداخته می شود.

(3) مهندسی خودرو ـ سازه و بدنه خودرو: در این گرایش، به موضوعاتی هم چون طراحی سازه و بدنه ای ایمن تر، زیباتر و سبک تر پرداخته می شود.

رشته مهندسی خودرو در دنیا بسیار شناخته شده است و دانشجویان جهت کسب مهارت های لازم در این رشته، دروس تخصصی متعددی را باید بگذرانند که خلاصه ای از این دروس در زیر آورده شده است:

کروز کنترل تطبیقی (Adaptive Cruise Control)

مطالعات پیشرفته فولاد پرقدرت (Advanced High-Strength Steel Overview)

فناوری های پیشرفته اتصال (Advanced Joining Technologies)

آنالیز پیشرفته خرابی مواد (Advanced Material Damage Analysis)

سیستم های پیشرفته نگهداری (Advanced Restraint Systems)

تهویه مطبوع (Air Conditioning)

تعویض پنل آلومینیومی بیرونی (Aluminum Exterior Panel Replacement)

ترمزهای ضد قفل و سیستم های کنترل کشش (Anti-Lock Brakes and Traction Control Systems)

مبانی سیستم های ترمز (Basic Brake Systems)

مبانی آنالیز خرابی الکترونیک (Basic Electronics Damage Analysis)

باطری ها (Batteries)

تعمیرات فولاد پرقدرت (High-Strength Steel Repairs)

فرایند عیب یابی و کشف خرابی (Blueprinting Process and Damage Discovery)

اصول تعمیر انواع خودروهای تصادفی (Principles of Repairing Various Types of Vehicles)

سیستم های هشدار تصادف (Collision Warning Systems)

آنالیز خرابی سیستم های پیشرفته خودرو (Damage Analysis of Advanced Automotive Systems)

خودروهای هیبریدی (Electric Hybrid Vehicles)

نگاهی بر سیستم های کنترل پایداری الکترونیک (Electronic Stability Control Systems Overview)

آنالیز خرابی پنل های بیرونی (Exterior Panels Damage Analysis)

سیستم های سوخت رسانی و اگزوز (Fuel and Exhaust Systems)

سیستم های گرمایش و سرمایش (Heating and Cooling Systems)

آنالیز سیستم های مکانیکی (Mechanical Systems Analysis)